Tafel Levenswetenschappen
Het bestuur van het NWO-domein Exacte en Natuurwetenschappen (ENW) heeft in 2018 zeven disciplinaire adviescommissies ingesteld om een effectieve samenwerking tussen bestuur, bureau en 'het veld' te faciliteren. De disciplinaire adviescommissies, 'tafels' genoemd, bestaan uit onderzoekers. Met de tafels is het onderzoeksveld georganiseerd om het ENW-bestuur te adviseren in het nieuwe NWO.
De Tafel Levenswetenschappen nodigt het onderzoeksveld uit om gevraagd en ongevraagd input te leveren en relevante ontwikkelingen in het onderzoeksveld onder de aandacht te brengen, zodat de tafel het levenswetenschappelijk onderzoeksveld met breed draagvlak en goed geïnformeerd kan vertegenwoordigen.
De Tafel Levenswetenschappen heeft een disciplineschets voorbereid met common practices in de Levenswetenschappen (zie de downloads onderaan deze pagina). Hiermee kunnen onderzoekers zonder deze achtergrond, de kwaliteit van werk binnen de Levenswetenschappen beoordelen.
De Tafel Levenswetenschappen is als volgt samengesteld:
-
Dolf Weijers, voorzitter
Dolf Weijers promoveerde in 2002 aan de Universiteit Leiden, waarna hij 4 jaar als post-doc werkzaam was aan de universiteit van Tübingen (Duitsland). Hij begon zijn eigen onderzoeksgroep in 2006 bij de Universiteit van Wageningen. In 2012 werd hij benoemd tot hoogleraar en sinds 2017 is hij ook leerstoelhouder Biochemie. In zijn onderzoek combineert hij biochemie, celbiologie en moleculaire genetica om fundamentele vraagstukken over de meercellige ontwikkeling van planten te beantwoorden. Hierbij ligt een sterke nadruk op de fundamentele vraag hoe biologische processen op moleculaire schaal werken. Specifieke aandachtsgebieden zijn de evolutie en werking van hormoonrespons in planten en de moleculaire mechanismen die ten grondslag liggen aan celopolariteit. Naast onderzoeker is hij enthousiast docent (Teacher of the Year, Wageningen Universiteit in 2013), en zeer actief in verschillende redactieraden (editor in chief “Plant Reproduction”, senior editor “the Plant Cell”), en commissies. Sinds 2020 is hij lid van EMBO en in 2021 werd hij gekozen als lid van de KNAW.
-
Roos Masereeuw, vice-voorzitter
Roos Masereeuw is hoogleraar Experimentele Farmacologie aan de Universiteit Utrecht. Het werk van Roos Masereeuw en haar onderzoeksgroep richt zich op het begrijpen van moleculaire mechanismen die het effect bepalen van een geneesmiddel op orgaansystemen. Zo zijn herstel- en regeneratieprocessen na schade te stimuleren. In het lab ontwikkelt de groep systemen die menselijke organen functioneel nabootsen. Het gaat onder meer om technologieën voor driedimensionale, hoogwaardige weefselculturen zoals organen-op-chips. Masereeuw wil nieuwe therapieën ontwikkelen voor een functioneel herstel dan wel veilige behandeling van niet goed werkende organen.
Roos Masereeuw is lid geworden van de Tafel Levenswetenschappen om farmacie als bètadiscipline te vertegenwoordigen. Farmacie heeft geen eigen tafel, en kent vele raakvlakken (met chemie, het domein Technische Toegepaste Wetenschappen, Zon-MW) maar voelt zich eigenlijk het meeste thuis onder de levenswetenschappen. Mee kunnen denken met strategische keuzes voor onderzoekthema’s en andere zaken binnen het NWO-domein Exacte en Natuurwetenschappen, waarbij ook het farmaceutisch perspectief wordt meegenomen, vindt zij belangrijk.
-
Harrold van den Burg
Harrold van den Burg is sinds 2023 bijzonder hoogleraar Fytopathologie, met als aandachtsgebied Plantenvirologie aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is geïnteresseerd in plant-geassocieerde microben en virussen die ten grondslag liggen aan de ontwikkeling van ziekte en aantasting van de plant. Hierbij focust hij zich met name op hoe deze kennis kan worden omgezet in innovatieve toepassingen die kunnen bijdragen aan de verbetering van onze voedselzekerheid. Door het combineren van genetica, artificial intelligence en mechanistische modellen draagt zijn onderzoek bij aan het ontwikkelen van weerbare en gezonde gewassen.
Harrold van den Burg is daarnaast werkzaam in het bedrijfsleven. In deze rol, draagt hij aan de ontwikkeling van nieuwe innovaties op het gebied van plantenveredeling. Harrold ziet meer kansen voor innovatie door behoeften uit de praktijk te laten dienen als inspiratie voor vernieuwend onderzoek en het op te leiden van een nieuwe generatie wetenschappers. Door toe te treden als lid van de Tafel Levenswetenschappen hoopt Harrold deze link tussen de academie, de praktijk en het bedrijfsleven te versterken. -
Erik Danen
Erik Danen is sinds 2018 hoogleraar Cancer Drug Target Discovery aan de Universiteit Leiden waar hij sinds 2006 werkzaam is. Het onderzoek van Erik focust zich op de complexe signalering tussen cellen en hun omgeving en hoe dit verstoort raakt bij ziekten zoals kanker of fibrose. Om deze processen te bestuderen, werkt zijn groep aan het ontwerpen van nieuwe methoden en modellen op het gebied van 3D-weefselculturen en microscopie. Het doel van zijn onderzoek is om meer inzicht te krijgen in de complexe reorganisatie van weefsels tijdens de progressie van deze ziekten en daarbij aanknopingspunten te identificeren voor therapie.
Naast onderzoek zet Erik zich al lange tijd in voor het opleiden van de nieuwe generatie onderzoekers, eerst als opleidingsdirecteur van de bachelor biofarmaceutische wetenschappen en sinds begin 2024 als decaan van de Graduate School of Science. Ook heeft Erik met veel enthousiasme bijgedragen aan de opstart van de werkgemeenschap voor Biologie van moleculen, cellen en weefsels, en aan de opzet van hun visiedocument. Door lid te worden van de tafel hoopt Erik de bekendheid van de tafel en de werkgemeenschappen te vergroten voor een betere organisatie van het veld en verbinding tussen mensen vanuit verschillende richtingen. Daarnaast vindt hij het belangrijk mee te denken over NWO-beleid en investeringen in wetenschap en onderwijs. -
Jurgen Marteijn
Jurgen Marteijn is sinds 2022 hoogleraar Transcription Stress and the DNA Damage Response aan het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam. Hier leidt hij een onderzoeksgroep die fundamenteel onderzoek doet naar de gevolgen van DNA-schade op het transcriptie proces in cellen. Jurgens focus ligt vooral op hoe verschillende soorten DNA-schade het transcriptie proces verstoren en op de mechanismen die deze DNA-schade repareren. Hiervoor gebruikt hij een multidisciplinaire benadering op meerdere niveaus, van molecuul tot cel, om zo de fysiologische consequenties van DNA-schade die transcriptie verstoort beter te begrijpen.
Naast zijn onderzoek is Jurgen PI bij het Oncode instituut, een virtueel instituut dat kankeronderzoekers verenigt bij het zoeken naar nieuwe kankertherapieën. Ook is hij graag betrokken bij wetenschapsbeleid. Zo is hij binnen het Erasmus Medisch Centrum lid van het Research Council waarbij hij advies geeft aan de RvB van het Erasmus. Als lid van de tafel benadrukt hij graag het belang van fundamenteel onderzoek bij academische ziekenhuizen en nieuwsgierigheidsgedreven onderzoek in brede zin. -
Jocelien Olivier
Jocelien Olivier is associate professor en werkt sinds 2014 aan de Rijksuniversiteit Groningen waar haar groep translationeel onderzoek doet naar de gevolgen van vroege levenservaringen op de ontwikkeling van de hersenen en gedrag. Hierbij focust ze met name op de rol van serotonine tijdens prenatale depressie en het gebruik van antidepressiva tijdens de zwangerschap. Met behulp van diermodellen onderzoekt ze welke moleculaire mechanismen een rol spelen en welke gedragsveranderingen optreden. Met haar onderzoek hoopt ze meer inzicht te krijgen in mechanismen die betrokken zijn bij de vroege (hersen)ontwikkeling, van genetica tot het microbioom, en welke processen behouden zijn gedurende de evolutie.
Daarnaast draagt Jocelien met veel plezier bij aan ontwikkelingen in de wetenschap. Zo is ze actief als voorzitter van het bestuur van het Groningen Institute for Evolutionairy Life Sciences, bestuurslid van de Nederlandse Neurofederatie en was ze twee jaar bestuurslid van de Young Academy Groningen (tot 2023). Sinds 2024 is ze toegetreden tot de Raad voor de Biologie. Als tafellid vindt Jocelien het belangrijk om haar visie te verbreden, buiten haar eigen veld te kijken en te leren van anderen, en anderen te helpen door haar eigen ervaringen te delen. -
Judy Shamoun-Baranes
Judy Shamoun-Baranes promoveerde in 2003 in zoölogie op Tel Aviv University in Israël. In 2003 is ze met haar gezin verhuisd naar Nederland voor een postdoc op de Universiteit van Amsterdam. Hier is ze sinds 2020 hoogleraar Animal Movement Ecology en hoofd van de afdeling Theoretical and Computational Ecology. Haar onderzoeksgroep ontwikkelt methoden om het vlieggedrag van vogels in kaart te brengen, waaronder bio-logging, radar en digitale infrastructuur. Daarnaast was Judy van 2013 tot 2017 vicevoorzitter van het COST action ENRAM en is ze lid van de adviescommissie natuur van het Prins Bernhard Cultuurfonds. Ze hecht veel waarde aan maatschappelijke betrokkenheid. Hiervoor won haar team, genaamd Vogel het uit! in 2013 de NWO Academische jaarprijs, een prijs voor het beste plan om wetenschappelijk onderzoek onder de aandacht van het publiek te brengen. Met deze prijs heeft Judy weer nieuwe citizen science projecten opgestart.
-
Kirsten ten Tusscher
Kirsten ten Tusscher promoveerde in 2004 aan de Universiteit Utrecht, waar ze sinds 2018 is aangesteld als hoogleraar Computational Developmental Biology. Haar onderzoek richt zich op het ontrafelen van complexe processen die ten grondslag liggen aan de differentiatie van cellen tijdens de ontwikkeling tot een meercellig organisme, en hoe deze organismen zich kunnen aanpassen aan hun omgeving. Voor haar onderzoek ontwerpt ze geavanceerde computermodellen waarmee ze onder andere kan experimenteren met situaties die in de natuur niet voorkomen, om zo een beter inzicht te krijgen in de basismechanismen van biologische processen. Zo hoopt Kirsten er niet alleen achter te komen hoe organismen geëvolueerd zijn zoals ze zijn, maar ook waarom.
Kirsten zet zich in voor het versterken van interdisciplinair onderzoek en wil met haar lidmaatschap van de tafel een vertegenwoordiger zijn voor zowel plantenwetenschappers als theoretisch biologen. Theoretisch onderzoek onderscheidt zich vaak door het denken op systeemniveau, waardoor Kirsten ook op het gebied van wetenschapsbeleid vaak dingen breed opmerkt. Door aan te sluiten bij de tafel zit ze op de juiste plek om deze observaties en de input uit haar omgeving te kunnen gebruiken om het wetenschapsveld verder te helpen.