Prof. M.G. (Mihai) Netea

Prof. dr. M.G. (Mihai) Netea (1968) is hoogleraar experimentele interne geneeskunde aan het Radboudumc. Hij doet onder andere onderzoek naar hoe het afweersysteem micro-organismen herkent, zoals de gevaarlijke schimmel Candida albicans, een veroorzaker van bloedvergiftiging. Netea deed op dat gebied belangrijke ontdekkingen. Hij was internationaal als een van de eersten met dit onderzoeksgebied bezig en is een pionier in zijn veld.

Beeld: Ivar Pel
Mihai Netea Beeld: Ivar Pel

Mihai Netea is een internationaal toonaangevende wetenschapper op het gebied van ontstekingen, immunologie en infectieziekten. Zijn meest recente ontdekking is dat het aangeboren immuunsysteem van zoogdieren, waaronder de mens, een ‘lerend vermogen’ heeft, het zogenoemde trained innate immunity (TI). Recentelijk beschreef hij in Science nauwkeurig welke epigenetische en metabolistische veranderingen er plaatsvinden wanneer het immuunsysteem ‘leert’. Veel van zijn ideeën op dit gebied werden binnen slechts enkele jaren gemeengoed onder collega-immunologen.

Onbekende afwijkingen

Netea leverde belangrijke bijdragen aan de ontdekking van voorheen onbekende afwijkingen aan het immuunsysteem. Hij legde daarbij onder andere de rollen van specifieke receptoren en signaalmoleculen bloot (o.a. STAT1 en dectin-1). Netea ontdekte ook belangrijke mechanismes bij hoe het immuunsysteem reageert op een infectie met de schimmel Candida albicans. Hij ontdekte daarbij voorheen onbekende patronen en interacties. Het verkrijgen van een beter inzicht in de reactie van de gastheer op een binnendringer wordt gezien als cruciaal bij het ontwikkelen van nieuwe behandelmethoden bij ernstige infecties. Netea deed ook baanbrekend onderzoek naar de ontwikkeling van het immuunsysteem tijdens de evolutie van de menselijke soort. Hij beschreef hoe de genen die betrokken zijn bij het immuunsysteem al een evolutionaire rol spelen sinds de moderne mens 200.000 jaar geleden vanuit Afrika over de wereld uitzwermde.

‘Perfecte moment’

Op het gebied van het lerende immuunsysteem, en vooral de epigenetica daarvan, valt de komende jaren nog heel veel te ontdekken. De deskundigen waarmee de Spinozacommissie sprak hebben allemaal veel vertrouwen in Netea. ‘Dit is het perfecte moment voor een stimulans zoals de Spinozapremie. Zijn wetenschappelijke carrière bevindt zich in een zeer actieve en dynamische fase,’ stelt een van hen. ‘Netea is de belangrijkste drijvende kracht achter het idee van het lerende immuunsysteem (TI),’ stelt een ander. En: ‘Netea behoort absoluut tot de internationale top van zijn vakgebied en kan zich meten met andere Europese topwetenschappers.’

Netea ontving eerder van NWO een Vidi- en Vici-financiering. Hij was lid van De Jonge Akademie tussen 2007 en 2012, en werd onlangs verkozen tot lid van de KNAW. Netea ontving meerdere Nederlandse en internationale onderzoeksprijzen, waaronder de European Society for Clinical Investigation Award in 2013. Hij houdt zich actief bezig met het vertalen van wetenschappelijke onderzoeksresultaten naar de medische praktijk. Als lid van De Jonge Akademie nam hij tevens deel aan diverse programma’s om wetenschap uit te leggen aan schoolkinderen. Netea, zelf van Roemeense afkomst, initieerde samen met de Marokkaans-Franse astronome Merieme Chadid een internationaal wetenschaps-educatief programma voor kinderen uit etnische minderheden.

Mihai Netea werd voorgedragen door de Rector Magnificus van de Radboud Universiteit en door de voorzitter van ZonMw.

Audio: Interview Mihai Netea | De Kennis van Nu