Prof. dr. P. (Piet) Gros

Biomacromoleculaire kristallografie, Universiteit Utrecht, Spinozalaureaat 2010

Gros-002.jpg

Piet Gros (1962) is een getalenteerde eiwitkristallograaf. Hij pakt de grote uitdagingen in zijn vakgebied aan met creativiteit, durf en volharding. Gros loste de ingewikkelde structuur op van het C3-eiwit. Dat is een molecuul van groot medisch belang. Het onderzoek van Gros legt de basis voor medicijnontwikkeling op het gebied van reuma, lupus, sepsis, nierziekten en hart- en vaatziekten.

In 2005 slaagde Gros erin om de 3D-structuur te bepalen van het reusachtige C3-eiwit. De grootte van het eiwit maakte deze klus buitengewoon lastig en tijdrovend. C3 speelt een centrale rol in het complementsysteem. Dat is een afweermechanisme van ons lichaam. Via een kettingreactie doodt het lichaam bacteriën, virussen en aangetaste cellen. Bij ontstekingsziektes ontspoort de kettingreactie en worden onze eigen cellen aangevallen. Recent 'bevroor' Gros een deel van de kettingreactie. Zo kon hij een essentieel deel van het proces in detail in kaart brengen.

Piet Gros studeerde scheikunde in Groningen. Hij studeerde in 1985 cum laude af. Hij promoveerde eveneens cum laude in Groningen in 1990 in de eiwitkristallografie. Van 1990 tot 1992 was hij postdoc aan de ETH in Zürich. Tussen 1992 en 1994 werkte hij aan Yale. In 1994 kwam hij terug naar Nederland en werd hij onderzoeker aan de Universiteit Utrecht. Sinds 2002 is hij daar hoogleraar. Halverwege 2004 ging hij voor een jaar met sabbatical naar Stanford.

Gros is een ware subsidiespecialist. NWO honoreerde veertien van zijn laatste zestien subsidieaanvragen. In 2000 ontving Gros een Pioniersubsidie van NWO, de voorloper van Vidi en Vici. In 2008 kreeg Gros een van de eerste prestigieuze Europese advanced grants. In mei 2010 werd hij lid van de KNAW.

Gros beoordeelt voor toptijdschriften als ScienceNatureEMBO Journal en PNAS. Hij schreef mee aan meer dan 75 publicaties. Tien daarvan zijn gepubliceerd in de absolute toptijdschriften. Hij heeft twee octrooien op zijn naam staan. Gros werkt samen met U-protein Express. Dat bedrijf produceert complexe menselijke eiwitten voor wetenschappers uit de hele wereld.

Alle geraadpleegde buitenlandse experts roemen het werk van Gros aan het C3-eiwit. Gros trekt jong talent aan. Zijn veelzijdigheid inspireert andere, jonge onderzoekers binnen de scheikunde om te denken buiten de gebaande paden. Hij behoort tot de wereldtop in zijn vakgebied. Hij scoort hoog op alle punten die belangrijk zijn voor een Spinozapremie.