Prof. dr. M.D. (Michel) Ferrari

Neuroloog, Leids Universitair Medisch Centrum, Spinozalaureaat 2009

Ferrari-003.jpg

Michel Ferrari (1954) is hoogleraar Neurologie aan de Universiteit Leiden en het Leids Universitair Medisch Centrum.

Professor Ferrari ontving de NWO-Spinozapremie 2009 voor zijn baanbrekende migraine-onderzoek. Hij identificeerde als eerste migrainegenen, ontwikkelde nieuwe medicijnen om aanvallen te behandelen en stelt zich op als ambassadeur voor hoofdpijnpatiënten.

Michel Ferrari (15 juli 1954, Tandjong Pandan, Indonesië, Zwitsers) ontving in 1980 zijn diploma geneeskunde aan de Universiteit Leiden, alwaar hij in 1992 cum laude promoveerde. In 2002 benoemde de Universiteit Leiden hem tot hoogleraar Neurologie. Ferrari heeft vele belangrijke prijzen en subsidies ontvangen. Zo kreeg hij in 2004 een Vici-subsidie van NWO. Daarnaast heeft hij meerdere prestigieuze bestuursfuncties vervuld in (inter)nationale wetenschappelijke organisaties. Zo was hij voorzitter van de International Headache Society en is hij momenteel onder andere voorzitter van de Nederlandse Hoofdpijn Vereniging, en van het Leiden Centre for Translational Neuroscience. Ferrari is niet alleen wetenschapper, maar ook praktiserend klinisch neuroloog.

Michel Ferrari is dé migraine-expert van Nederland, en 1 van de 6 zogenoemde 'Headache Masters' in de wereld. Hij heeft verschillende grote bijdragen geleverd aan het begrip en de behandeling van migraine. Dit is van groot maatschappelijk belang, aangezien twaalf procent van de bevolking migrainelijder is.

Zijn onderzoeksadagium is altijd geweest: translationele multidisciplinaire samenwerking. Tijdens zijn promotieonderzoek naar de rol van serotonine bij migraine speelde Ferrari een cruciale rol in de ontwikkeling van triptanen. Dit waren de eerste specifieke medicijnen om migraineaanvallen effectief te onderdrukken.

Ook zoekt de hoofdpijnspecialist naar behandelingen om aanvallen te voorkómen. In dit kader identificeerde zijn onderzoeksgroep in 1996 als eerste een gen voor een zeldzame, ernstige vorm van migraine, die gepaard gaat met langdurige halfzijdige verlammingen. Deze ontdekking noemde een van de referenten 'zoiets als het plaatsen van een vlag op de maan'. Later ontdekte het onderzoeksteam van de Leidse neuroloog nog vier andere migrainegenen.

Migraine wordt volgens Ferrari nog te vaak afgedaan als aanstellerij. Hij stelt zich daarom op als voorvechter van de belangen van hoofdpijnpatiënten. Het boek Alles over hoofdpijn en aangezichtspijn, dat hij met een collega schreef, is een bestseller onder hoofdpijnlijders.

Michel Ferrari is een zeer productief en gedreven wetenschapper. Hij heeft op dit moment ongeveer 350 publicaties en bijna 10.000 citaties op zijn naam staan. Daarnaast is hij (co)auteur van een honderdtal hoofdstukken in boeken. Hij is een internationaal vermaard neurologisch opinieleider en een veelgevraagd spreker, zowel op wetenschappelijke congressen als voor patiëntenpubliek. Ferrari trekt veel getalenteerde jonge onderzoekers aan uit binnen- en buitenland, en vindt ook nog tijd om getalenteerde scholieren te interesseren voor een wetenschappelijke opleiding door ze actief te betrekken bij wetenschappelijk onderzoek.

Met deze staat van dienst heeft de Spinozacommissie er alle vertrouwen in dat de NWO-Spinozapremie van 2,5 miljoen euro zeer goed besteed zal worden. De commissie hoopt dat deze stimulans Ferrari kan helpen zijn droom te verwezenlijken: Het vinden van een goed migrainemedicijn dat mensen dagelijks kunnen innemen om migraineaanvallen helemaal te voorkomen.