Prof. dr. J.M. (Jozien) Bensing

Klinisch psychologe, Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg (NIVEL) en de Universiteit Utrecht, Spinozalaureaat 2006

Bensing, Jozien - 2006.jpg
Jozien Bensing

Jozien Bensing (1950) is directeur van NIVEL (Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg) en hoogleraar Klinische Psychologie en Gezondheidspsychologie aan de Universiteit Utrecht.

Professor Bensing ontving de Spinozapremie voor haar multidisciplinaire onderzoek naar de communicatie tussen artsen en patiënten en haar internationaal gebruikte onderzoeksmethode om non-verbale communicatie te kwantificeren.

Jozien Bensing (12 maart 1950, Tilburg) werkte – na haar studie klinische psychologie aan de Universiteit Utrecht – als onderzoeker, afdelingshoofd en later als directeur bij het Nederlands Huisartsen Instituut. In 1991 promoveerde ze aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Twee jaar later werd zij benoemd tot hoogleraar Klinische en Gezondheidspsychologie aan de Universiteit Utrecht, waar zij van 1996 tot 1998 de eerste vrouwelijke decaan was. Sinds 1985 is zij directeur van het NIVEL.

Jozien Bensing is in Nederland de meest toonaangevende onderzoeker op het terrein van de medische communicatie. Wereldwijd behoort ze hierin tot de gezichtsbepalende mensen. Als psychologe heeft zij aangetoond dat relaties tussen dokters en hun patiënten op een solide empirische basis onderzoekbaar zijn. Ze ontwikkelde hanteerbare wetenschappelijke protocollen, niet alleen voor de mondelinge communicatie, maar ook voor het non-verbaal contact. Haar computergestuurde non-verbale codering vormde een grote doorbraak en wordt door onderzoekers in verschillende landen gebruikt.

Jozien Bensing bouwde bovendien een omvangrijk gegevensbestand op, bestaande uit meer dan vijftienduizend op video opgenomen gesprekken. Deze database is veruit de grootste ter wereld. Op haar initiatief wordt hij nu internationaal gebruikt voor grootschalig onderzoek naar de gevolgen van arts-patiëntcommunicatie op de kwaliteit en de uitkomst van de zorg, waaronder de latere gezondheid van de patiënt.

In oktober 2003 ontving Jozien Bensing als eerste niet-Amerikaan de internationale George Engel Award voor haar uitmuntend onderzoek. In 2004 werd zij benoemd tot Officier in de Orde van Oranje Nassau voor haar inzet om wetenschappelijke kennis te vertalen naar maatschappij en kliniek. Bensing heeft meer dan 200 veelgeciteerde publicaties op haar naam staan. Ook geeft zij vele lezingen en presentaties over onderwerpen op het grensvlak tussen algemene en geestelijke gezondheidszorg, zoals over moeheid en pijn.

Bensing is niet alleen wetenschappelijk maar ook bestuurlijk zeer actief: naast de verschillende functies de ze bekleedt bij onder andere de Gezondheidsraad, de Sociaal-Wetenschappelijke Raad van de KNAW en de Raad voor Gezondheidsonderzoek (RGO), is zij mede-oprichter en eerste president van de European Association for Communication in Healthcare (EACH).

Josien Bensing is een dynamische, stimulerende en baanbrekende onderzoeker, een energieke persoonlijkheid die collega's en jonge onderzoekers aantrekt en inspireert. Jozien Bensing zorgt in haar werk voor sterk empirische vernieuwing, zet zich actief in voor de vorming van wetenschappelijke gemeenschappen in binnen- en buitenland en weet de kloof te dichten tussen onderzoek, praktijk en beleid. De jury is er van overtuigd dat Jozien Bensing met de Spinozapremie de door haar uitgezette lijnen, zowel inhoudelijk als infrastructureel, kan versterken en uitbouwen.