Prof. dr. J.H.J. (Jan) Hoeijmakers

Prof. dr. J.H.J. (Jan) Hoeijmakers, Moleculaire genetica, Erasmus Universiteit Rotterdam is een onderzoeker van internatio­naal er­ken­de topkwali­teit die nieuw moleculair-biologisch onderzoek startte op het terrein van veroudering en kanker.

Hoeijmakers, Jan - 1998.jpg
Prof. dr. J.H.J. (Jan) Hoeijmakers, Moleculaire genetica, Erasmus Universiteit Rotterdam, Spinozalaureaat 1998 (credits: NWO/Ivar Pel)

Jan Hoeijmakers (1951) is hoogleraar Moleculaire genetica aan de Erasmus Univer­siteit Rotterdam.

Prof. dr. J.H.J. (Jan) Hoeijmakers is zonder enige twijfel een onderzoeker van internatio­naal er­ken­de topkwali­teit die grote invloed op zijn vakgebied heeft en nooit na een bepaald succes is blijven stilstaan.

Onder zijn innoverende leiding is een geheel nieuw moleculair-biologisch onderzoek gestart op het terrein van veroudering en kanker. Hij was de eerste die een DNA-herstel-gen bij de mens wist te klonen. Dit werd gevolgd door klonering van een groot aantal van alle bekende genen met een dergelijke functie. Hoeijmakers heeft daardoor de moleculaire defecten bij diverse ernstige erfelijke aandoeningen weten op te helderen en de basis gelegd voor de biochemische analyse van de moleculaire mechanismen betrokken bij het herstel van beschadigingen van DNA. Een belangrijke doorbraak was zijn ontdekking (samen met een Franse groep) dat dezelfde genproducten betrokken zijn bij zowel DNA-herstel als de transcriptie van het DNA. Met deze ontdekking werden allerlei onverklaarde klinische kenmerken van erfelijke ziekten met een defect DNA-herstel plotseling begrijpelijk en was het concept van een geheel nieuwe categorie ziekten geboren: de transcriptie-syndromen. Voorts heeft analyse met muizenmutanten geleid tot nieuw inzicht in het moleculaire ontstaan van veroudering.

De 47-jarige Hoeijmakers heeft internationaal algemene erkenning gekregen voor zijn onderzoek. Dit blijkt onder andere uit de vele publicaties die onder zijn naam zijn verschenen. Ruim 200 artikelen verschenen in tijdschriften die tot de top van zijn vakgebied behoren. Hij ontvangt talrijke uitnodigingen als spreker op de belangrijkste internationale moleculair-biologische bijeenkomsten, alsmede voor het schrijven van overzichten en commentaren voor internationale toptijdschriften. Hij is lid van vijf editorial boards en heeft bij diverse internationale fondsen financiële steun weten te verwerven.

Hoeijmakers vielen voorts diverse internationale honoraire benoemingen en eerbewijzen ten deel. Zo is hij lid van de European Molecular Biology Organization (EMBO, 1995), ontving hij de prestigieuze Louis Jeantet-prijs (samen met Bootsma), is hij lid van de wetenschappelijke adviesraad van een miljoenenprogramma van het Nationale Kankerinstituut in de Verenigde Staten, bekleedt hij het vicevoorzitterschap van de wetenschappelijke adviesraad van de Nederlandse Kankerbestrijding (KWF) en is hij geregeld lid van site-visiting commissies in Engeland en Japan.

Hoeijmakers is een stimulerend en innoverend onderzoe­ker met een grote aantrekkingskracht op jonge onderzoekers uit binnen- en bui­tenland. Zijn onderzoeksgroep bestaat uit ongeveer dertig medewerkers. Hij geeft leiding aan zeventien promovendi (waarvan er inmiddels negen zijn gepromoveerd), elf postdocs (alle gefinancierd uit externe fondsen) en buitenlandse gastonderzoekers uit Frankrijk, Japan, VS, Italië, Groot-Brittannië, Australië en Rusland.

De hoge productiviteit en baanbrekende kwaliteit van Hoeijmakers' werk zullen zich naar verwachting nog vele jaren ontwikkelen. De Spinozapremie biedt hem de mogelijkheid risicodragend onderzoek en nieuwe uitdagingen aan te gaan, waarbij hij nieuwe onderzoekslijnen tot ontwikkeling kan brengen. Met de middelen kan zijn onderzoeksgroep uitgroeien tot een centrum van toponderzoek en wordt een impuls gegeven aan het onlangs gestarte verouderingsonderzoek, dat reeds heeft geleid tot samenwerkingen met de inwendige geneeskunde, de radiotherapie en de cardiologie.