Prof. dr. C.W.J. (Carlo) Beenakker

Prof. dr. C.W.J. (Carlo) Beenakker, Theoretische natuurkunde, Universiteit Leiden behoort internationaal gezien tot de absolute top in de mesoscopische fysica.

Beenakker, Carlo - 1999.jpg
Prof. dr. C.W.J. (Carlo) Beenakker Theoretische natuurkunde, Universiteit Leiden, Spinozalaureaat 1999 (credits: NWO/Ivar Pel)

Carlo Beenakker (1960) is hoogleraar Theoretische Natuurkunde aan de Universiteit Leiden.

Beenakker is zonder enige twijfel een van de meest getalenteerde theoretisch natuurkundigen. Op zijn vakgebied, de mesoscopische fysica, staat hij in Nederland op eenzame hoogte en ook internationaal gezien behoort hij tot de absolute top.

Dit jonge vakgebied beschrijft de wereld op het grensvlak van macroscopische voorwerpen, die nog met het blote oog zichtbaar zijn, en microscopische voorwerpen die zich bevinden op het niveau van afzonderlijke atomen en moleculen. Op dit terrein was hij niet alleen een pionier; hij leverde ook belangrijke bijdragen aan de ontwikkeling van het vakgebied. Amper 24 jaar oud promoveerde hij cum laude, op 31-jarige leeftijd was hij een van de jongste hoogleraren ooit benoemd in de Leidse natuurkunde en tevens de eerste hoogleraar in de theorie van de mesoscopische fysica in Nederland. Voor een 39-jarige wetenschapper heeft hij een buitengewoon groot aantal wetenschappelijke analyses, uitvindingen en ontdekkingen op zijn naam staan, waaronder mesoscopie in supergeleidende metaalstructuren, kwantisering van geleiding, edge channels en bijdragen tot random matrix-theorie. Hij leverde voorts een belangrijke bijdrage aan de basisbegripsvorming rond de single electron tunneling, de Coulomb Blokkade en ruis in mesoscopische systemen en de transporttheorie van het Quantum Hall-effect. Tenslotte heeft hij belangrijke bijdragen geleverd aan het mathematisch-fysisch inzicht op meerdere gebieden van de vastestoffysica. Beenakker vervult een brugfunctie tussen theoretische en experimentele vaststoffysici, waarvoor brede waardering bestaat.

De grote internationale erkenning voor Beenakkers originele en breed georiën­teerde werk, blijkt onder meer uit zijn grote aantal publicaties in vooraanstaande tijdschriften (meer dan 160 publicaties). Naast originele papers, schreef hij vele uitstekende review-artikelen. Meerdere van deze artikelen worden als trend-setters beschouwd. Zo was hij auctor intellectualis van een omvangrijk artikel uit 1991, dat richtingbepalend is voor de ontwikkeling van de mesoscopische fysica. Beenakker is een voortreffelijk spreker en wordt vaak uitgenodigd voor internationale conferenties. Hij geniet ook bekendheid vanwege zijn vermogen de fysica te populariseren.

Vele (inter-)nationale benoemingen en eerbewijzen vielen Beenakker reeds ten deel: hij ontving indertijd de C.J. Kok-prijs voor zijn dissertatie, alsmede een Niels Stensen-stipendium; kreeg de Shell-prijs voor de ontdekking en verklaring van quantum-effecten in de elektrische geleiding in meso­scopische systemen; scoorde op alle fronten excellent in de VNSU-beoordeling voor natuurkunde (1996; deze beoordeling is aan slechts 4 van de 100 beoordeelde groepen gegeven); verwierf vele subsidies van FOM, Philips, EU en enige jaren geleden een PIONIER-subsidie van NWO. Voorts accepteerde hij een 70-tal uitnodigingen als gastspreker op internationale conferenties en wist hij vele prominente buitenlandse geleerden voor korte of langere tijd naar Leiden te brengen.

Beenakker excelleert niet alleen als onderzoeker, maar ook als enthousiasmerend docent en begeleider van promovendi en postdocs. Zijn persoonlijke en wetenschappelijke dynamiek werkt zeer stimulerend op zijn onmiddellijke werkomgeving. Hij is in staat om zeer getalenteerde studenten en promovendi aan te trekken, die optimale kansen krijgen zichzelf verder te ontplooien. Hij leidt zijn onderzoekswerkgroep, die voor een theoretische groep een behoorlijk grote omvang heeft, op originele wijze door enerzijds hoge eisen te stellen, maar anderzijds mensen in hun waarde te laten en veel ruimte te laten voor eigen inbreng. Buitenlandse theoretische fysici vinden gemakkelijk hun weg naar Beenakkers onderzoeksgroep.

Beenakker zal zonder enige twijfel nog jaren aan de top blijven. De Spinozapremie zal hem in staat stellen de positie van zijn groep als wereldleider op het gebied van de theorie van de mesoscopische fysica verder te consolideren. Ook zal hij - gezien zijn persoonlijke en wetenschappelijke dynamiek - nieuwe wegen inslaan en proberen de internationale discussie over de ontwikkeling in de mesoscopische fysica naar Leiden te trekken. De verwachting is tevens gewettigd dat Beenakker bruggen zal slaan naar aanpalende vakgebieden en daarmee zonder enige twijfel zal bijdragen aan een versterking van het wetenschappelijk imago van Nederland.