Prof. dr. B.L. (Ben) Feringa

Prof. dr. B.L. (Ben) Feringa, Chemicus aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij is de uitvinder van de eerste door licht aangedreven moleculaire motor en bouwer van uiterst selectieve katalysatoren.

Feringa, Ben - 2004.jpg
Prof. dr. B.L. (Ben) Feringa Scheikunde, Rijksuniversiteit Groningen, Spinozalaureaat 2004 (credits: NWO/Arie Wapenaar

Ben Feringa (1951) is hoogleraar synthetische organische chemie aan de Rijksuniversiteit Groningen.

Professor Feringa ontving de NWO-Spinozapremie onder andere voor zijn werk aan moleculaire motors en uiterst selectieve katalysatoren.

Ben Feringa (Barger-Compascuum, 18 mei 1951) is sinds 1988 hoogleraar synthetische organische chemie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij studeerde in 1974 cum laude af in Groningen en promoveerde daar in 1978. Na zijn promotie werkte hij bij Shell Research. In 1984 keerde hij terug naar Groningen en in 1988 werd hij benoemd tot hoogleraar. In 2003 won Feringa de prestigieuze Körber European Science Award en werd hij benoemd op de 'Jacobus van 't Hoff'-leerstoel in de moleculaire wetenschappen. Hij was de eerste die voor de tweede maal van NWO een zogeheten CW-Topsubsidie voor excellente onderzoeksgroepen ontving. Feringa werkte mee aan meer dan 300 publicaties en 16 octrooien en is sinds kort buitenlands lid van de American Academy of Arts and Sciences.

Feringa is een scheikundige die complexe moleculen ontwerpt en bouwt. Deze moleculen dienen bijvoorbeeld als schakelaars, als motortjes of als katalysatoren. Feringa is de uitvinder van de eerste door licht aangedreven moleculaire motor. In 1999 verwierf zijn groep wereldfaam met het molecuul dat zich onder invloed van licht gedraagt als een soort propeller.

Op het gebied van katalysatoren is Feringa de absolute top in de enantioselectieve katalyse. Hij maakt katalysatoren die zo nauwkeurig werken dat ze verschil maken tussen een molecuul en de spiegelbeeldvariant van dat molecuul. Deze unieke eigenschap is van groot belang voor de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen. Bijvoorbeeld omdat de ene vorm van een molecuul dodelijk kan zijn terwijl de spiegelbeeldvariant juist levensreddend is.

In chemisch Nederland behoort Feringa tot de meest creatieve en gezaghebbende onderzoekers. Vanuit zijn chemische expertise werkt hij succesvol samen met technologen, fysici, biologen en biochemici van zowel universiteiten en instituten als van het bedrijfsleven.

Kortom, Feringa is een excellente onderzoeker van internationale faam en met een grote uitstraling tot ver buiten de universitaire chemie. Hij is een inspirerende, innovatieve leider. Zijn wetenschappelijke ideeën en zijn aanstekelijk enthousiasme vormen een inspiratiebron voor jonge onderzoekers. De Spinozapremie zal er ongetwijfeld aan bijdragen dat we in de toekomst nog veel van Feringa en zijn groep talentvolle jongeren mogen horen.