Vidi 2020
Feiten en cijfers Vidi-ronde 2020
(Toekenning in 2021)
Aantal (ontvankelijke) aanvragen: 402
Verdeling m/v bij aanvragen: 206 man, 196 vrouw
Aantal toekenningen (honoreringspercentage): 78 (19%)
Verdeling m/v bij honoreringen: 38 man, 40 vrouw
Honoreringspercentage mannen: 18%
Honoreringspercentage vrouwen: 20%
Vidi 2020 Ingediende aanvragen
|
Totaal |
Vrouw |
% |
Man |
% |
ENW |
104 |
49 |
47% |
55 |
52% |
SGW |
181 |
97 |
54% |
84 |
46% |
TTW |
38 |
12 |
32% |
26 |
68% |
ZonMw |
79 |
38 |
48% |
41 |
52% |
Totaal |
402 |
196 |
45% |
206 |
51% |
Vidi 2020 Gehonoreerde aanvragen
|
Totaal |
Vrouw |
% |
Man |
% |
ENW |
30 |
17 |
57% |
13 |
43% |
SGW |
23 |
13 |
57% |
10 |
43% |
TTW |
10 |
4 |
40% |
6 |
60% |
ZonMw |
15 |
6 |
40% |
9 |
60% |
Totaal |
78 |
40 |
51% |
38 |
49% |
ENW = Exacte en Natuurwetenschappen, SGW = Sociale en Geesteswetenschappen, TTW = Toegepaste en Technische Wetenschappen, ZonMw = Medische wetenschappen
-
Gesorteerd op alfabet
A
Taalontwikkeling na hersentumoren bij kinderen
Dr. V. M. C. de Aguiar (v) - Rijksuniversiteit GroningenBij kinderen met hersentumoren kunnen cognitieve stoornissen optreden als gevolg van de tumor of van noodzakelijke medische interventies na de operatie. De onderzoekers bestuderen de taalvaardigheid van deze kinderen in relatie tot de gevolgde behandeling, die alleen uit chirurgie kan bestaan of een combinatie van chirurgie, chemotherapie en protonenbestraling.
Een recept vinden om op commando celtypen te fabriceren
Dr. A. (Anna) Alemany, LUMCOns lichaam bestaat uit verschillende typen cellen met verschillende functies, terwijl alle cellen dezelfde genetische informatie bevatten. De onderzoekers gaan uitzoeken wat de wiskundige regels zijn waarmee verschillende cel identiteiten worden gevormd. Deze wiskundige regels gaan ons helpen om specifieke cel typen te generen uit stamcellen van patiënten.
Op het spoor van nieuwe deeltjes
Dr. F. (Flavia) de Almeida Dias, Universiteit van AmsterdamWe weten nog steeds niet alles over de deeltjes en krachten die ons universum vormen. Experimenten bij de Large Hadron Collider kunnen antwoorden geven en nieuwe fysische principes onthullen. Onderzoekers ontwikkelen een innovatieve analyse om te onderzoeken of er nog niet ontdekte deeltjes diep in de data verborgen zitten.
B
Het coördineren van meerdere onderhandelingen
Dr. T. (Tim) Baarslag, CWIGeautomatiseerde inkoopsystemen vormen een veelbelovende ontwikkeling voor bedrijven, maar ze vereisen ook algoritmen met een geheel nieuwe verantwoordelijkheid: het voeren van meerdere onderhandelingen tegelijk die allemaal onderling samenhangen. De onderzoeker zal nieuwe onderhandelings- en coördinatiealgoritmen ontwikkelen die meerdere overeenkomsten met meerdere partners kunnen sluiten.
Het belang van Afrikaanse graslanden voor koolstofopslag
Dr. ir. M. (Mariska) te Beest, Universiteit UtrechtAfrikaanse graslanden hebben een uitzonderlijk hoge biodiversiteit die in stand wordt gehouden door vuur. Tegelijkertijd slaan deze graslanden enorme hoeveelheden koolstof op in de bodem. Ik ga onderzoeken hoe biodiversiteit en vuur bijdragen aan effectieve koolstofopslag in Afrikaanse graslanden.
Bestaanszekerheid improviseren in stedelijk West-Europa
Dr. M.A. van den Berg (v) - Universiteit van Amsterdam, AISSRAl voor de coronapandemie moesten veel Europeanen leren omgaan met vergaande onzekerheden in werk, zorg en toegang tot infrastructuur. Dit onderzoek gaat over hoe West-Europese stedelingen in Rotterdam en Dublin nieuwe vormen van bestaanszekerheid improviseren, bijvoorbeeld door combinaties van banen of informele hulp met het zorgen voor kinderen.
Hoe paddenstoelen gevoed worden
Dr. R. Bleichrodt (m), Faculteit Bètawetenschappen, Departement Biologie, Groep Microbiologie, Universiteit UtrechtPaddenstoelen zijn een duurzaam alternatief voor vleesconsumptie. Ik heb een link gevonden tussen de architectuur van het schimmelnetwerk dat de paddenstoelen voedt en de opbrengst aan paddenstoelen. Ik ga onderzoeken welke netwerkarchitectuur optimaal voedingstoffen naar de paddenstoelen transporteert en hoe dit wordt geregeld. Dit zal moeten leiden tot hogere opbrengst.
Klimaatverandering en mobiliteit in grensgebieden
Dr. I.J.C. Boas (v) - Universiteit WageningenWat is de relatie tussen klimaatverandering en internationale migratie? Dit project onderzoekt deze vraag door middel van vier casussen van grensoverschrijdende mobiliteit van mensen in door klimaatverandering getroffen regio’s. De casuïstiek duidt hoe deze relatie historisch, sociaaleconomisch en politiek wordt vormgegeven.
Living on the edge
Dr. Ir. B.W. Borsje (m), Faculty of Engineering Technology, Water Engineering & Management, Marine and Fluvial Systems, Universiteit TwenteDoor gebruik te maken van kwelders bij onze dijken, kunnen we de kuststrook klimaatbestendig maken. Deze kwelders kunnen meegroeien met de stijgende zeespiegel en remmen tevens golven af. Door de dynamiek en sterkte van deze systemen te kennen onder extreme weersomstandigheden kunnen we wereldwijd een levende dijk gaan bouwen.
De economische implicaties van de voorspelbaarheid van lange-termijn rendementen
Associate Professor M.F. Boons (m) – Universiteit TilburgIn tegenstelling tot bestaand onderzoek dat veelal kijkt naar de korte termijn, analyseert de onderzoeker welke factoren variaties in lange-termijn rendementen van aandelen en obligaties verklaren. Lange-termijn rendementen bepalen de financieringskosten van bedrijven, welke de investeringen doen die uiteindelijk zorgen voor economische groei op de lange termijn.
Borstvoeding: meten wat baby’s drinken
Dr. ir. N. Bosschaart (v), Faculty of Science and Technology, Biomedical Sciences, Biomedical Photonic Imaging, Universiteit TwenteBorstvoeding biedt unieke voordelen voor moeder en kind, maar verloopt lang niet altijd probleemloos. Een nauwkeurige bepaling van de moedermelkinname door het kind is vaak gewenst, maar objectieve meetmethoden ontbreken. In dit project ontwikkelen we nieuwe methoden om de melkstroom en ‐samenstelling van moeder naar kind te kwantificeren.
Land Grabbing en Nederlandse expansie (16e-18e eeuw)
Dr. P. Brandon (m) - Internationaal Instituut voor Sociale GeschiedenisLand Grabbing is een urgent wereldwijd probleem met diepe historische wortels. Dit project laat zien hoe de marktgerichte vroegmoderne Nederlandse staat grootschalige landonteigening toepaste als commerciële strategie binnen én buiten Europa. Het Nederlandse voorbeeld geeft zicht op de samenhang tussen geweld en markt in de ontwikkeling van agrarisch kapitalisme.
Instantané optimalisatie van bestralingsbehandelingen voor kankerpatiënten
Dr. Ir. S. Breedveld (m) , Department of Radiotherapy, unit Medical Physics, Erasmus MCHet opzetten van een bestralingsbehandeling is een ingewikkeld en tijdrovend proces. Dit project gaat onderzoeken hoe het voorwerk “instantaan” gedaan kan worden. Dit maakt het mogelijk om de bestralingsbehandeling verregaand te personaliseren en dus te verbeteren, kan de wachttijden verkorten, en draagt bij aan vermindering van kosten voor de gezondheidszorg.
C
De uitlijningen van sterrenstelsels beantwoorden fundamentele vragen over het universum
Dr. N.E. (Nora Elisa) Chisari, Universiteit UtrechtSterrenstelsels zijn gevoelig voor getijden in het universum, zoals die waardoor de oceanen op aarde stijgen. In dit opvallende fenomeen schuilt een schat aan informatie over hoe ons universum is ontstaan, waaruit het bestaat en hoe sterrenstelsels zijn gevormd. Onderzoekers zullen het ontdekken.
D
Langer gezond: schadelijke cellen opruimen
Prof. dr. M. (Marco) Demaria (m), UMCGVeroudering is het langzaam maar gestaag verslechteren van fysiologische parameters. Een belangrijke oorzaak van veroudering en het ontstaan van leeftijd-afhankelijk ziekten is de ophoping van oude – 'senescente' – cellen. Dit onderzoek wil de kenmerken van oude cellen identificeren en deze kenmerken inzetten voor de ontwikkeling van anti-verouderingsinterventies.
De rol van het niet-coderende genoom in de ontwikkeling van kanker
Dr. J. (Jarno) Drost, Prinses Maxima CentrumAlhoewel een rol van niet-genetische processen bij de ontwikkeling van kanker wordt erkend blijft grotendeels onduidelijk wat hun functionele bijdrage daadwerkelijk is. De onderzoekers zullen gebruik maken van unieke gekweekte mini-tumoren alsook muismodellen om niet-genetische veranderingen tijdens tumorgenese te identificeren en hun bijdrage te bestuderen.
F
De spier kwaliteit index: versimpeling van multidimensionale kwantitatieve MRI
Dr. ir. M. Froeling (m), group Imaging Division, UMC UtrechtMet dit project wordt er een link gelegd tussen kwantitatieve MRI-metingen van spieren en spierfunctie. Dit zal leiden tot een betere evaluatie van ziekteprogressie en therapie in spier ziekten.
Standvastig: neuromechanische principes onderliggend aan de multiaxiale controle van het rechtop staan
Dr. ir. P.A. (Patrick) Forbes, ErasmusMCRechtop staan is een uitdagende strijd tegen de zwaartekracht. Het onderliggende motorische gedrag berust op complexe interacties tussen biomechanica en neurale systemen. In dit onderzoek gebruiken onderzoekers een robotevenwichtssimulator en sensorische manipulaties om de neuromechanische interacties te ontrafelen die bepalen hoe de hersenen de (in)stabiliteit van het rechtop staan besturen.
G
Hoe kunnen we onze immuuncellen programmeren tegen kanker?
Dr. K.A. (Krisitina) Ganzinger, AMOLFVeelbelovende recente kankertherapieën voorzien onze immuuncellen van op maat gemaakte receptoren om tumorcellen te doden, maar kunnen tot nu toe nog maar bij weinig kankersoorten worden toegepast. Met geavanceerde microscopie wil dit onderzoek het ontwerpprincipe achterhalen van dit “herprogrammeren” van immuuncellen om zo een bredere toepassing dichter bij te brengen.
De kracht van levenslange ervaring: de rol van kennis bij informatieverwerking in het oudere brein
Dr. L. Geerligs (v) - Radboud UniversiteitBij veroudering denken we vaak aan achteruitgang. Maar naarmate we ouder worden vergaren we immense hoeveelheden kennis en ervaring. De onderzoekers bekijken hoe ons brein gebruikt maakt van deze toegenomen kennis in levensechte situaties en ons in staat stelt om tot op hoge leeftijd goed te blijven functioneren.
Beoordeel de veiligheid van de bruggen vanuit de ruimte
Dr. G. Giardina (v), Faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen Afdeling Geoscience & Engineering, Technische Universiteit DelftVeel bruggen, over de hele wereld, dreigen in te storten vanwege hun ouderdom en de gevolgen van klimaatverandering. Ik zal satellietgegevens gebruiken om automatisch de veiligheid van bruggen op landelijke schaal te controleren zodat besloten kan worden welke bruggen onmiddellijk gerepareerd moeten worden.
Humor in de rechtbank
Dr. A. Godioli (m)- Rijksuniversiteit GroningenHet is lastig om de juridische grenzen van vrijheid van meningsuiting te definiëren—vooral als het om humor gaat. Vaak benaderen nationale en internationale rechtbanken aanstootgevende humor inconsistent. Dit project beoogt, voortbouwend op inzichten vanuit humorstudies en literatuurtheorie, de behandeling van humor in de regulering van vrije meningsuiting te verbeteren.
Licht sturen met één enkele laag atomen
Dr. J. (Jorik) van de Groep, Universiteit van AmsterdamKan licht worden gestuurd met een enkele laag atomen? Lenzen en filters voor licht zijn zwaar, groot en hebben een functie die onveranderbaar is. Door gebruik te maken van kwantummechanische effecten in halfgeleidermaterialen, willen onderzoekers optische coatings maken die slechts een atoom laag dik zijn en licht actief kunnen sturen.
H
CAMOSENSE: voorspellen van interacties tussen predator en prooi over meerdere zintuigelijke omgevingen
Dr. W. (Wouter) Halfwerk, Vrije Universiteit AmsterdamCamouflage verbergt prooien tegenover zowel visuele als akoestische roofdieren. Hoe varieert camouflage voor een hele gemeenschap van nachtvlinders ten opzichte van hun belangrijkste predatoren, vleermuizen en vogels? Onderzoekers zullen de visuele patronen en ultrasone geluidsabsorptie meten van nachtvlinderharen en deze gegevens gebruiken om te voorspellen hoe levensgemeenschappen reageren op verandering.
De invloed van stress op de ziekte van Parkinson
Dr. C. (Rick) Helmich (m), RadboudumcIk wil begrijpen waarom Parkinson patienten erg gevoelig zijn voor stress, of stress hun ziektebeloop versnelt, en of een interventie dit kan verminderen. Met hersenscans ga ik onderzoeken wat het effect is van een stressor (corona-pandemie) en een stress-reducerende interventie (mindfulness) op ziektebeloop en hersenfunctie bij de ziekte van Parkinson.
In het geheugen gegrift
Dr. M.J.A.G. (Marloes) Henckens, RadboudUMCHerinneringen aan een traumatische gebeurtenis kunnen iemand levenslang achtervolgen. Dit project onderzoekt de rol van een afwijkende traumaherinnering in de ontwikkeling van symptomen van posttraumatische stress stoornis door te analyseren hoe het trauma in het brein ligt opgeslagen en welke mechanismen diens opslag beïnvloeden.
Alfastralers: een nieuwe behandelmethode voor therapie resistente kankercellen
Dr. S. (Sandra) Heskamp (v), RadboudumcImmunotherapie is zeer effectief bij bepaalde vormen van kanker. Er zijn echter ook heel veel tumoren resistent tegen deze behandeling. De onderzoekster ontwikkelt een nieuwe methode om deze resistente kankercellen effectiever te behandelen met behulp van alfastralers. In combinatie met immunotherapie kan dit leiden tot een betere overleving van kankerpatiënten.
Uitgebreid beschermd tegen dementie
Dr. H. (Henne) Holstege (v), Amsterdam UMC, locatie VUmcHerhalingen in de DNA-code kunnen de kans om Alzheimer te krijgen verhogen. We vergelijken herhalingen in de DNA-code van Alzheimerpatiënten en gezonde honderdplussers om te achterhalen welke herhalingen gevaarlijk zijn. Hiermee kunnen we individuele genomen gebruiken om te voorspellen wie er behandeld moet worden om hersenschade te voorkomen.
J
Geen data overboord
Dr. S. Jak (v) - Universiteit van AmsterdamIn dit project worden nieuwe methoden ontwikkeld die er voor zorgen dat alle beschikbare relevante data geanalyseerd kunnen worden in meta-analytische structural equation modellen. Met de nieuwe methoden kunnen meer verschillende soorten onderzoeksvragen beantwoord worden. Dit zal leiden tot betere review studies om beleidsbeslissingen op te baseren.
Reparatie van stevig verpakt DNA
Dr. A. (Aniek) Janssen, UMCUOnze cellen worden constant blootgesteld aan DNA schade, wat correct gerepareerd moet worden om ziektes te voorkomen. Maar wordt al het DNA in onze cellen op dezelfde manier gerepareerd? In dit project zal onderzocht worden hoe verschillende DNA structuren, van los tot stevig verpakt, gerepareerd worden.
Druppels en vezels: de fysica van de neurodegeneratie
Dr. L.M. (Louise) Jawerth, Universiteit LeidenHet ontstaan van eiwitvezels in neuronen leidt tot neurodegeneratie en ziekte. Om dit proces beter te begrijpen en voorkomen, bestuderen de onderzoekers welke mechanismen ertoe leiden of voorkomen dat vloeistofachtige eiwitdruppels die in gezonde neuronen worden gevonden uitgroeien tot vezels.
Uw geheugen kan kostbaar zijn
Dr. P. Jiao (v)- Universiteit MaastrichtDenkt u bij het nemen van financiële beslissingen aan uw investeringsportefeuille, recente beleidswijzigingen of het financiële nieuws? Hoewel we er vaak op terugvallen, is ons geheugen geen betrouwbare bron van informatie. Dit project onderzoekt hoe ons zelfbeeld ons geheugen vervormt en zo tot slechtere financiële beslissingen leidt.
K
Neem de tijd: Hoe cellen geordend delen
Dr. J.L. (Julia) Kamenz, RUGOm fouten te vermijden en kanker te voorkomen moeten de ingewikkelde stappen van celdeling in een ordelijke manier plaatsvinden, stap voor stap. Dit project onderzoekt hoe essentiële eiwitten met elkaar communiceren om ervoor te zorgen dat tijdens de celdeling elke stap op het juiste moment plaatsvindt.
Commutativiteit in de wereld van symmetrie
Dr. M. (Magdalena) Kedziorek, Radboud UniversiteitEen operatie in de wiskunde is commutatief als de uitkomst niet afhangt van de volgorde van de inputs. Zo zijn optelling en vermenigvuldiging commutatief, maar aftrekken en delen zijn dat niet. Dit project gebruikt moderne methoden om commutatieve operaties in de wereld van meetkundige vormen met symmetrieën te onderzoeken.
Immuuntherapie respons bij triple negatieve borstkanker onder het vergrootglas
Dr. M.K. (Marleen) Kok (v), Netherlands Cancer InstituteEen kleine groep triple negatieve borstkanker (TNBC) patiënten heeft duidelijk baat bij immuuntherapie middels immuun checkpoint remmers. Dit project richt zich op het identificeren van deze TNBC patiënten die succesvol met deze immuuntherapie kunnen worden behandeld en het vinden van nieuwe vormen van immuuntherapie voor TNBC.
The EU fundamental right to ‘freedom of the arts and sciences’: exploring the limits on the commercialisation of academia
Dr. V. Kosta (v), Universiteit Leiden, Europa InstituutUniversiteiten opereren steeds vaker als ondernemingen die concurreren op de markt, worden bestuurd als bedrijven en worden verondersteld politiek-economische belangen te dienen. De Covid-19-crisis kan dit versterken. Dit project bepaalt de inhoud van het EU-grondrecht ‘De vrijheid van kunsten en wetenschappen’ om de rechtmatigheid van deze ontwikkeling te testen.
Het vaatstelsel in kaart brengen voor nieuwe behandelingen tegen nierfalen
Dr. R.J.T. (Rafael) Kramann (m), Erasmus MCVeranderingen in niervasculatuur en omliggende cellen zijn de belangrijkste oorzaken van chronische nierziekte. Met behulp van nieuwe genoom technologieën zullen onderzoekers complexe interacties en processen in dit compartiment ontrafelen om nieuwe medicijndoelwitten identificeren, met als einddoel therapieën te ontwikkelen voor patiënten die aan een nierziekte lijden.
Gemeenschappelijke instituties, gespleten identiteit?
Dr. T. Kuhn (v) - Universiteit van AmsterdamTe midden van Brexit en toenemend populisme is collectieve identiteit een grote zorg voor Europese beleidsmakers. Terwijl sommige wetenschappers verwachten dat Europese integratie leidt tot een gemeenschappelijke identiteit, beweren anderen dat collectieve identiteit verdere Europese integratie beperkt. Dit project bestudeert de dynamische relatie tussen institutionele opbouw en identiteitsverandering in de EU.
Bodemwoelende organismen reguleren broeikasgasemissie uit ondiepe wateren
Dr. S. (Sarian) Kosten, Radboud UniversiteitUit bodems van ondiepe wateren ontsnappen broeikasgassen. Wij zullen onderzoeken hoe bodemwoelende dieren en planten de uitstoot van broeikasgassen reguleren. Dit is belangrijk omdat veranderingen in soortensamenstelling, door bijvoorbeeld klimaatverandering, tot een sterke emissietoename kan leiden met een ongewenste, positieve ecosysteem-klimaat terugkoppeling tot gevolg.
L
Wanneer behandeling voor mentale gezondheidsproblemen (niet) werkt
Dr. P.H.O. Leijten (v)- Universiteit van AmsterdamHoe kunnen we de kans op succesvolle behandeling van mentale gezondheidsproblemen vergroten? Door behandeling te richten op factoren die voor een individu relevant, veranderbaar en aanvaardbaar zijn. Dit project brengt individuele risico- en veranderprofielen in kaart en ontwikkelt een model om behandeling op basis van deze profielen te personaliseren.
From 3D to 1D: desired topological states all-in-one
Dr. C. (Chuan) Li, UTNa jarenlang zoeken vinden onderzoekers van de Universiteit Twente een speciaal materiaal dat topologische toestanden in alle dimensies kan vasthouden voor topologische quantumcomputing. In dit Vidi-project wordt er een nieuw platform ontwikkeld om de basiselementen te integreren en op te schalen.
AI bouwt bruggen voor prostaatkankerpatiënten
Dr. ir. G.J.S. (Geert) Litjens (m), RadboudumcDe zorg voor prostaatkankerpatiënten kan verbeterd worden door bruggen te bouwen tussen medische disciplines. Ik ga kunstmatige intelligentie inzetten om radiologie en pathologie te integreren. Hierdoor kunnen we eindelijk begrijpen hoe het gedrag van de ziekte in de patiënt beïnvloed wordt door hoe het er onder de microscoop uit ziet.
M
Commandantenpolitiek: samenwerking en concurrentie in burgeroorlogen
Dr. R.A.A. Malejacq (m), Centrum voor Internationaal Conflict Analyse and Management (CICAM)De meeste hedendaagse burgeroorlogen worden uitgevochten in “zwakke staten” zoals Somalië en Afghanistan. In deze oorlogen, waarin meerdere gewapende groepen tegelijkertijd opereren, wisselen lokale commandanten van rebellen- naar regeringingszijde (en vice versa), en vormen en verbreken ze voortdurend allianties. Dit project poogt te begrijpen waarom ze dat doen.
Hyperrealistische robotsystemen voor maximaal herstel na beroerte
Dr. L. Marchal-Crespo (v), Faculteit Werktuigbouwkunde, Maritieme Techniek & Technische Materiaalwetenschappen, Afdeling Cognitive Robotics, Technische Universiteit DelftRobot-revalidatie is veelbelovend, maar nog steeds kunstmatig en daardoor ineffectief: abstracte taakomgevingen beperken beroerte-patiënten in het herkrijgen van functionele bewegingen. Ik zal de processen blootleggen die individueel herstel maximaliseren, en die inzichten verwerken in een hyperrealistisch robot-revalidatiesysteem dat patiënten gepersonaliseerd laat interacteren met tastbare virtuele objecten.
Regels van het leven: hoe prooien ontsnappen aan hun grotere, snellere en sterkere belagers
Dr. B.T. (Ben) Martin, Universiteit van AmsterdamRoofdieren zijn in de regel veel groter, sneller en sterker dan hun prooi maar desondanks blijven de meeste van hun aanvallen zonder succes. Hoe prooien ontsnappen aan hun belagers wordt in dit project onderzocht via innovatieve filmtechnieken, beeldanalyse met behulp van artificiële intelligentie en wiskundige modellen.
Toekomstbestendige cryptografische willekeurigheid
Dr. ir. B.J.M. (Bart) Mennink, Radboud UniversiteitDe moderne cryptografie is gebouwd op willekeurigheid: willekeurig ogende data wordt gebruikt om, bijvoorbeeld, internetverkeer en telecommunicatie te versleutelen. Aanvallers worden echter alsmaar krachtiger, mede dankzij sterkere nevenkanalen en kwantumcomputers. Dit project zal onderzoeken hoe willekeurig ogende data op toekomstbestendige wijze kan worden gegenereerd.
Vet lastig: Waarom stress je richting junk food trekt
Dr. F.J. (Frank) Meye, UMCUStress maakt junk food aantrekkelijker en stelt onze zelfcontrole op de proef. Dit project onderzoekt hoe stress specifieke hersendelen beïnvloedt met roekeloze overconsumptie tot gevolg, en onderzoekt hoe dit ten goede te keren is door gerichte manipulatie van hersenactiviteit.
O
Heterogeniteit in extreme risico’s
Dr. A. Opschoor (m), Vrije Universiteit AmsterdamOnzekerheden zoals covid19 of Brexit hebben mogelijk verschillende effecten op landen en industrieën. Veel huidige modellen zijn niet in staat deze heterogeniteit goed te beschrijven. Dit onderzoek ontwikkelt nieuwe modellen met meer heterogeniteit in risicoreacties en onderzoekt de mate van differentiatie in robuustheid van verschillende landen en industrieën in Europa.
P
Man-vrouw verschillen bij hartziekten verklaard
Dr. S.A.E. (Sanne) Peters (v), UMC UtrechtEr zijn duidelijke verschillen tussen mannen en vrouwen op het gebied van coronaire hartziekten. Waardoor die verschillen komen is onduidelijk en dat belemmert de vertaling naar de klinische praktijk. Onderzoekers gaan met slimme statistische methoden op zoek naar verklaringen voor de man-vrouw verschillen bij hartziekten.
Hoe het woordenboek in ons brein werkt
Dr. V. Piai (v), Radboud Universiteit en RadboudUMCDe onderzoekers zullen bekijken hoe we woorden opzoeken in onze hersenen. In hoeverre is dit hetzelfde als het opzoeken van andere informatie, bijvoorbeeld over persoonlijke gebeurtenissen? Ze onderzoeken ook hoe ons brein-woordenboek zich aan kan passen na een beschadiging in de hersenen door een beroerte of een tumor.
R
Quantum cutting sunlight with Yb3+-doped perovskite
Dr. F.T. (Freddy) Rabouw, Universiteit UtrechtBlauw en ultraviolet zonlicht bevatten veel energie. Bestaande technologieën die energie uit zonlicht winnen, maken hiervan slechts inefficiënt gebruik. “Quantumknippen”, het omvormen van blauw en ultraviolet tot infrarood licht, kan hierin verandering brengen. Dit project gaat strategieën ontwikkelen voor efficiënter quantumknippen, wat zal leiden tot nieuwe technologieën voor duurzame energievoorziening.
Invarianten van Rank-Metrische Codes en Matrixcompleteringen over GF(q) – Een Combinatorische Benadering
Dr. A. (Alberto) Ravagnani, TU/eIn de context van communicatienetwerken zijn rank-metrische codes wiskundige objecten die transmissiefouten corrigeren en de betrouwbaarheid van de communicatie verbeteren. In dit project ontwikkelen we nieuwe methoden van combinatorische aard om de eigenschappen van codes te onderzoeken, met het doel om fundamentele problemen over hun wiskundige structuur op te lossen.
Tijdsgebruik en -beleving in laat-antiek Egypte
Dr. S.M.J. Remijsen (v), Universiteit van AmsterdamHistorici en specialisten in oude talen onderzoeken hoe mensen in het oude Egypte tijd gebruikten en beleefden in hun dagelijks leven. Ze willen begrijpen hoe men omging met diepgaande veranderingen in de maatschappij tussen 250 en 750 n.Chr. (zoals Christianisering of de Arabische verovering) en de hieruit resulterende sociale spanningen.
Het belang van metabolisme in (kanker)stamcellen
Dr. M.J. (Maria) Rodriguez Colman, UMCUHet metabolisme bepaalt hoe voedingsstoffen worden omgezet in energie en bouwstenen die onze cellen onderhouden. Stamcellen delen en differentiëren om de integriteit en functie van weefsels te behouden. Deze studie beoogt het begrijpen van hoe het metabolisme de functie van stamcellen reguleert in gezond en ziek darmweefsel, voornamelijk in kanker.
Malaria parasieten over de tolweg
Dr. M. (Meta) Roestenberg (v), Leiden University Medical CenterEen goed werkend malariavaccin is hard nodig. Genetisch verzwakte malaria parasieten kunnen geen ziekte veroorzaken en zijn daarom heel geschikt om het immuunsysteem te trainen. Om van genetisch verzwakte malaria parasieten heel krachtige vaccins te maken, gaan de onderzoekers er voor zorgen dat de vaccin-parasiet nog beter herkend wordt.
Radicale Activering: Dreigingen, Emoties, en de Psychologische Fundamenten van de Steun voor Populistisch Radicaal Rechts
Dr. M. Rooduijn (m) - Universiteit van AmsterdamDe steun voor populistisch radicaal rechtse (PRR) partijen is geworteld in persoonlijkheidskenmerken. Maar hoe kan iets dat nauwelijks verandert (persoonlijkheid) iets verklaren dat voortdurend aan verandering onderhevig is (steun voor de PRR)? Dit project combineert verschillende innovatieve benaderingen en methoden en onderzoekt hoe dreigingen en emoties de persoonlijkheid-PRR-connectie activeren.
Het antwoord op de nood om latente processen te vergelijken: Cluster-gebaseerde methoden voor valide vergelijkingen van structural equation modellen
Dr. K. De Roover (v) – Universiteit TilburgPsychologen onderzoeken vaak relaties/processen tussen niet-observeerbare (latente) variabelen over vele groepen/individuen. Ik introduceer mixture-gebaseerde structural equation modellen die groepen (voor multigroup data) of subjecten (voor multisubject longitudinale data) met gemeenschappelijke latente processen vatten met group-/subject-clusters. Om validiteit te waarborgen, gebruiken ze deels groep-/subject-specifieke modellen voor de meting van latente variabelen.
S
Spectro-Dynamic MRI
Dr. A. Sbrizzi (m), Group Computational Imaging, Division Imaging and Oncology, UMC UtrechtIk zal een nieuw acquisitie- en reconstructieparadigma voor MRI ontwikkelen dat het mogelijk maakt om de beweging van menselijke organen te karakteriseren met hoge resolutie in 3D-ruimte en tijd. Mogelijke klinische toepassingen zijn onder meer betere onderzoeken van het bewegingsapparaat en diagnose en behandeling van hart- en vaatziekten.
Graven onder de oppervlakte – chroniciteit van reumatoïde artritis begrijpen
Dr. H.U. (Ulrich) Scherer (m), Leiden University Medical Center
Reumatoïde artritis is een chronische auto-immuunziekte die opvlamt als de behandeling stopt. Onderzoekers hebben ontdekt dat, ondanks behandeling, specifieke afweercellen in patiënten aanhoudend actief blijven. Onderzoekers zullen single cel technologie gebruiken om deze immunologische ziekteactiviteit te begrijpen, de cellen tot rust te brengen en zo chroniciteit van ziekte te doorbreken.Het instortende brein bij MS: Netwerken gebruiken om klinische achteruitgang te voorspellen
Dr. M.M. (Menno) Schoonheim (m), Amsterdam UMCMultiple sclerose (MS) is een complexe neurologische aandoening, waarbij de meeste mensen motorisch en cognitief aangedaan worden. In dit project wil ik deze achteruitgang begrijpen en voorspellen door te bestuderen hoe schade zich verspreid door het hersennetwerk. Ook zal ik deze nieuwste inzichten direct naar de klinische praktijk brengen.
Ongelijkheid in gezondheid: Staatsvorming en de impact op het menselijk lichaam
Dr. S.A. Schrader (v), Faculteit der Archeologie, Universiteit LeidenSociale ongelijkheid heeft een directe weerslag op gezondheid in de moderne wereld. Dit project onderzoekt gezondheidsverschillen aan de hand van menselijke skeletresten in de oude Kushite-cultuur (2.500-1.500 BCE). We bestuderen de impact van staatsvorming om zo een beter beeld te krijgen van ongelijkheid en de invloed hiervan op gezondheid.
Extreme riffen als natuurlijke bootcamps om de overleving van koraalriffen in de toekomst te verbeteren
Dr. V. (Verena) Schoepf, Universiteit van AmsterdamKoraalriffen zijn oases van biodiversiteit en een bron van levensonderhoud voor miljoenen mensen. Maar ze worden bedreigt door de klimaatverandering. Dit project onderzoekt of en hoe frequente blootstelling aan heet, zuur en zuurstofarm zeewater koralen zou kunnen helpen om zich aan te passen en te overleven in de toekomst.
Darmkanker: wanneer goed veranderd in slecht
Dr. H.J.G. (Hugo) Snippert (m), UMC UtrechtPatiënten met vroeg ontdekte darmkanker hebben minder invasieve behandelingen nodig die vaak curatief zijn. Echter, sommige van deze patiënten ontwikkelen dan al levensbedreigende uitzaaiingen. Hoe ontstaan deze vroeg uitzaaiende darmkankers? Beter begrip, herkenning en risico-inschatting op vroege uitzaaiing zorgt dat we iedere patiënt beter op maat kunnen behandelen.
Genetisch gereedschap uit bacteriën met een veiligheidsslot
Dr. R.H.J. (Raymond) Staals, Wageningen UniversityDe CRISPR-Cas technologie om DNA aan te passen heeft de afgelopen jaren een spectaculaire ontwikkeling doorgemaakt. In dit project gaan we op zoek naar ontbrekende onderdelen van het CRISPR-Cas systeem, die we als veilig gereedschap kunnen gebruiken om nieuwe toepassingen te ontwikkelen voor diagnostische en medische doeleinden.
Hoe ontspoort het geheugen in de T cellen van ons afweersysteem?
Dr. R. (Ralph) Stadhouders (m), Erasmus MCT cellen gebruiken hun geheugen om snel bacteriën en virussen, maar ook tumorcellen te vernietigen. Bij ziekten als astma en kanker functioneren deze geheugencellen niet goed meer. De onderzoekers gaan met een moleculair vergrootglas op zoek naar de oorzaak van dit ontspoorde geheugen om nieuwe aanknopingspunten voor therapieën te vinden.
Stille spiegels om ons universum te ontdekken
Dr. J. (Jessica) Steinlechner (v), Maastricht UniversityZwaartekrachtgolf-detectoren lijken op telescopen, maar worden gebruikt om donkere objecten zoals zwarte gaten te bekijken in plaats van bijvoorbeeld sterren. Warmte trillingen van de detectorspiegels verbergen de signalen die we willen zien. Ik zal nieuwe coatings ontwikkelen om deze trillingen te verminderen, zodat we spannende nieuwe ontdekkingen kunnen doen.
De ontdekking van Europa in de literatuur van de renaissance
Dr. L.J. Stelling (v), ICONBestaat er zoiets als Europese identiteit? In de renaissance was verscheidenheid in taal en religie niet alleen polariserend maar ook verbindend. Steden waren de centra waarin deze verbindingen plaatsvonden. Dit project onderzoekt hoe literaire bestsellers uit de renaissance deze verbindingsprocessen verbeeldden en bijdroegen aan ideeën van Europa als diverse gemeenschap.
Kans en Kindertal
Dr. G. Stulp (m) - Rijksuniversiteit GroningenWanneer en hoeveel kinderen geboren worden is moeilijk te voorspellen. Modellen op basis van kansen van bevruchting én machinaal leren kunnen helpen om betere voorspellingen te maken. Bevindingen kunnen familiebeleid informeren en daarmee ongewenste kinderloosheid en de afhankelijkheid van medisch geassisteerde reproductie verminderen.
Beschermen van drinkwater voorzieningen
Dr. N.B. Sutton (v), Milieutechnologie, Wageningen Universiteit & ResearchDrinkwater in Nederland wordt gewonnen uit schoon grondwater. Maar grondwaterkwaliteit wordt bedreigd door microverontreinigingen zoals pesticiden en medicijnresten. Dit onderzoek is er op gericht om natuurlijke micro-organismen in grondwater te gebruiken om microverontreinigingen af te breken. Dit helpt om onze drinkwatervoorzieningen op een duurzame wijze te beschermen.
T
Projecttitel: Alle goede dingen komen in drieën, ook gravitatiegolven
Dr. S. (Silvia) Toonen, Universiteit van AmsterdamDe eerste directe waarneming van gravitatiegolven in 2015 was een wetenschappelijke revolutie. Sindsdien zijn er tientallen waarnemingen geweest, en wetenschappers verwachten honderden waar te nemen in de aankomende jaren. De oorsprong van deze gravitatiegolven wordt hevig bediscussieerd. Hier zullen wij nieuwe veelvoorkomende evolutiepaden onderzoeken voor systemen met meerdere sterren.
V
e-MAPS (exploring Magnetism on the planetary scale)
Dr. H.K. (Harish) Vedantham, ASTRONDoor het magnetisch veld van de Aarde worden geladen deeltjes versneld, wat resulteert in radiogolven als ook het Noorderlicht. In dit project gaan we onderzoeken of zulke radiogolven ook te detecteren zijn rond planeten buiten ons zonnestelsel en daarmee de vraag beantwoorden wat de magnetische veldsterkte van planeten bepaald.
Vitamine G: Groene zorgboerderijen als omgeving om het welzijn van verpleeghuisbewoners te verbeteren
Prof. dr. H. (Hilde) Verbeek (v), Maastricht UniversityDe omgeving vormt ons gedrag, maar hoe werkt dat voor verpleeghuisbewoners met dementie? Zorgboerderijen bieden een radicaal andere omgeving en lijken hiermee het dagelijks leven van bewoners te veranderen. De onderzoekers bestuderen het functioneren en welzijn van bewoners in zorgboerderijen en reguliere verpleeghuiszorg om effectieve omgevingselementen te identificeren.
Filosofen op de vlucht: Euro-Amerikaanse migratie en de ontwikkeling van de naoorlogse wijsbegeerte
Dr. A. A. Verhaegh (m) – Universiteit TilburgIn de jaren ’30 vluchtte een kleine groep Europese filosofen naar de Verenigde Staten. Na de Tweede Wereldoorlog hadden deze denkers een enorme invloed op het Amerikaanse en Europese intellectuele klimaat. Dit project beschrijft en verklaart hun invloed door middel van diepgravend archiefonderzoek en een computationele analyse van duizenden publicaties.
Hersengolven op ultrageluid
Dr. L Verhagen (m), Donders Instituut, Radboud UniversiteitHersenaandoeningen treffen één op de vier mensen. Het is een langgekoesterde droom om de hersenen veilig en met precisie te stimuleren, zonder operatie. Dit kan sinds kort met gebundeld ultrasoon geluid. In dit project pionieren de onderzoekers deze techniek voor een compleet nieuwe en non-invasieve behandeling voor Parkinsonpatiënten.
Transfusie-gerelateerde acute longschade – een adembenemend syndroom
Dr. A.P.J. (Alexander) Vlaar (m), Amsterdam UMCBloedtransfusie is bedoeld om levens te redden, niet om ernstige schade te veroorzaken. De belangrijkste bijwerking is acute benauwdheid na een bloedtransfusie. Wetenschappers willen in dit Vidi-project een antwoord vinden hoe en waarom dit komt. Op basis van deze resultaten kunnen nieuwe strategieën ontwikkeld worden om bloedtransfusies veiliger te maken.
Aandachtige ambtenaren? Hoe topambtenaren maatschappelijke uitdagingen prioriteren, problemen definiëren, en oplossingen genereren
Dr. J. van der Voet (m) - Universiteit LeidenTopambtenaren opereren in een overvloed van informatie en onduidelijke politieke doelstellingen. Hoe zij hun aandacht verdelen bepaalt of en hoe de overheid reageert op maatschappelijke uitdagingen. Dit project onderzoekt (1) welke uitdagingen topambtenaren prioriteren, (2) hoe zij tot probleemdefinities komen, en (3) hoe zij beleidsoplossingen genereren.
Nieuwe Spookdeeltjes met Grote Gevolgen
Dr. J. (Jordy) de Vries, Universiteit van AmsterdamWetenschappers hebben nog altijd veel vragen over de materie in ons universum. Het is onbekend wat donkere materie is, waar antideeltjes gebleven zijn, of hoe neutrino’s aan hun massa komen. In dit onderzoek wordt bepaald of nieuwe neutrino’s deze mysteries kunnen oplossen en hoe hun bestaan experimenteel aangetoond kan worden.
W
A shared responsibility to decarbonize land use: Modelling emissions of commodities, companies and countries
Dr. B. (Birka) Wicke, Universiteit UtrechtComplexe productketens van producent tot consument leiden tot gedeelde verantwoordelijkheid bij het reduceren van de broeikasgasemissies, zeker bij emissies van landgebruik. Dit project ontwikkelt nieuwe benaderingen om hiermee om te gaan door de betrokkenheid van relevante actoren voor emissies en reductie strategieën te identificeren, kwantificeren en te relateren aan beleidsimplementatie.
-
Exacte en Natuurwetenschappen (ENW)
Een recept vinden om op commando celtypen te fabriceren
Dr. A. (Anna) Alemany, LUMC
Ons lichaam bestaat uit verschillende typen cellen met verschillende functies, terwijl alle cellen dezelfde genetische informatie bevatten. De onderzoekers gaan uitzoeken wat de wiskundige regels zijn waarmee verschillende cel identiteiten worden gevormd. Deze wiskundige regels gaan ons helpen om specifieke cel typen te generen uit stamcellen van patiënten.Op het spoor van nieuwe deeltjes
Dr. F. (Flavia) de Almeida Dias, Universiteit van Amsterdam
We weten nog steeds niet alles over de deeltjes en krachten die ons universum vormen. Experimenten bij de Large Hadron Collider kunnen antwoorden geven en nieuwe fysische principes onthullen. Onderzoekers ontwikkelen een innovatieve analyse om te onderzoeken of er nog niet ontdekte deeltjes diep in de data verborgen zitten.Het coördineren van meerdere onderhandelingen
Dr. T. (Tim) Baarslag, CWI
Geautomatiseerde inkoopsystemen vormen een veelbelovende ontwikkeling voor bedrijven, maar ze vereisen ook algoritmen met een geheel nieuwe verantwoordelijkheid: het voeren van meerdere
onderhandelingen tegelijk die allemaal onderling samenhangen. De onderzoeker zal nieuwe onderhandelings- en coördinatiealgoritmen ontwikkelen die meerdere overeenkomsten met meerdere partners kunnen sluiten.
Het belang van Afrikaanse graslanden voor koolstofopslag
Dr. ir. M. (Mariska) te Beest, Universiteit Utrecht
Afrikaanse graslanden hebben een uitzonderlijk hoge biodiversiteit die in stand wordt gehouden door vuur. Tegelijkertijd slaan deze graslanden enorme hoeveelheden koolstof op in de bodem. Ik ga onderzoeken hoe biodiversiteit en vuur bijdragen aan effectieve koolstofopslag in Afrikaanse graslanden.De uitlijningen van sterrenstelsels beantwoorden fundamentele vragen over het universum
Dr. N.E. (Nora Elisa) Chisari, Universiteit Utrecht
Sterrenstelsels zijn gevoelig voor getijden in het universum, zoals die waardoor de oceanen op aarde stijgen. In dit opvallende fenomeen schuilt een schat aan informatie over hoe ons universum is ontstaan, waaruit het bestaat en hoe sterrenstelsels zijn gevormd. Onderzoekers zullen het ontdekken.
De rol van het niet-coderende genoom in de ontwikkeling van kanker
Dr. J. (Jarno) Drost, Prinses Maxima Centrum
Alhoewel een rol van niet-genetische processen bij de ontwikkeling van kanker wordt erkend blijft grotendeels onduidelijk wat hun functionele bijdrage daadwerkelijk is. De onderzoekers zullen gebruik maken van unieke gekweekte mini-tumoren alsook muismodellen om niet-genetische veranderingen tijdens tumorgenese te identificeren en hun bijdrage te bestuderen.Standvastig: neuromechanische principes onderliggend aan de multiaxiale controle van het rechtop staan
Dr. ir. P.A. (Patrick) Forbes, ErasmusMC
Rechtop staan is een uitdagende strijd tegen de zwaartekracht. Het onderliggende motorische gedrag berust op complexe interacties tussen biomechanica en neurale systemen. In dit onderzoek gebruiken onderzoekers een robotevenwichtssimulator en sensorische manipulaties om de neuromechanische interacties te ontrafelen die bepalen hoe de hersenen de (in)stabiliteit van het rechtop staan besturen.
Hoe kunnen we onze immuuncellen programmeren tegen kanker?
Dr. K.A. (Krisitina) Ganzinger, AMOLF
Veelbelovende recente kankertherapieën voorzien onze immuuncellen van op maat gemaakte receptoren om tumorcellen te doden, maar kunnen tot nu toe nog maar bij weinig kankersoorten
worden toegepast. Met geavanceerde microscopie wil dit onderzoek het ontwerpprincipe achterhalen van dit “herprogrammeren” van immuuncellen om zo een bredere toepassing dichter bij te brengen.
Licht sturen met één enkele laag atomen
Dr. J. (Jorik) van de Groep, Universiteit van Amsterdam
Kan licht worden gestuurd met een enkele laag atomen? Lenzen en filters voor licht zijn zwaar, groot en hebben een functie die onveranderbaar is. Door gebruik te maken van kwantummechanische effecten in halfgeleidermaterialen, willen onderzoekers optische coatings maken die slechts een atoom laag dik zijn en licht actief kunnen sturen.CAMOSENSE: voorspellen van interacties tussen predator en prooi over meerdere zintuigelijke omgevingen
Dr. W. (Wouter) Halfwerk, Vrije Universiteit Amsterdam
Camouflage verbergt prooien tegenover zowel visuele als akoestische roofdieren. Hoe varieert camouflage voor een hele gemeenschap van nachtvlinders ten opzichte van hun belangrijkste predatoren, vleermuizen en vogels? Onderzoekers zullen de visuele patronen en ultrasone geluidsabsorptie meten van nachtvlinderharen en deze gegevens gebruiken om te voorspellen hoe levensgemeenschappen reageren op verandering.
In het geheugen gegrift
Dr. M.J.A.G. (Marloes) Henckens, RadboudUMC
Herinneringen aan een traumatische gebeurtenis kunnen iemand levenslang achtervolgen. Dit project onderzoekt de rol van een afwijkende traumaherinnering in de ontwikkeling van symptomen van posttraumatische stress stoornis door te analyseren hoe het trauma in het brein ligt opgeslagen en welke mechanismen diens opslag beïnvloeden.Reparatie van stevig verpakt DNA
Dr. A. (Aniek) Janssen, UMCU
Onze cellen worden constant blootgesteld aan DNA schade, wat correct gerepareerd moet worden om ziektes te voorkomen. Maar wordt al het DNA in onze cellen op dezelfde manier gerepareerd? In dit project zal onderzocht worden hoe verschillende DNA structuren, van los tot stevig verpakt, gerepareerd worden.
Druppels en vezels: de fysica van de neurodegeneratie
Dr. L.M. (Louise) Jawerth, Universiteit Leiden
Het ontstaan van eiwitvezels in neuronen leidt tot neurodegeneratie en ziekte. Om dit proces beter te begrijpen en voorkomen, bestuderen de onderzoekers welke mechanismen ertoe leiden of voorkomen dat vloeistofachtige eiwitdruppels die in gezonde neuronen worden gevonden uitgroeien tot vezels.Neem de tijd: Hoe cellen geordend delen
Dr. J.L. (Julia) Kamenz, RUG
Om fouten te vermijden en kanker te voorkomen moeten de ingewikkelde stappen van celdeling in een ordelijke manier plaatsvinden, stap voor stap. Dit project onderzoekt hoe essentiële eiwitten met elkaar communiceren om ervoor te zorgen dat tijdens de celdeling elke stap op het juiste moment plaatsvindt.
Commutativiteit in de wereld van symmetrie
Dr. M. (Magdalena) Kedziorek, Radboud Universiteit
Een operatie in de wiskunde is commutatief als de uitkomst niet afhangt van de volgorde van de inputs. Zo zijn optelling en vermenigvuldiging commutatief, maar aftrekken en delen zijn dat niet. Dit project gebruikt moderne methoden om commutatieve operaties in de wereld van meetkundige vormen met symmetrieën te onderzoeken.Bodemwoelende organismen reguleren broeikasgasemissie uit ondiepe wateren
Dr. S. (Sarian) Kosten, Radboud Universiteit
Uit bodems van ondiepe wateren ontsnappen broeikasgassen. Wij zullen onderzoeken hoe bodemwoelende dieren en planten de uitstoot van broeikasgassen reguleren. Dit is belangrijk omdat veranderingen in soortensamenstelling, door bijvoorbeeld klimaatverandering, tot een sterke emissietoename kan leiden met een ongewenste, positieve ecosysteem-klimaat terugkoppeling tot gevolg.
From 3D to 1D: desired topological states all-in-one
Dr. C. (Chuan) Li, UT
Na jarenlang zoeken vinden onderzoekers van de Universiteit Twente een speciaal materiaal dat topologische toestanden in alle dimensies kan vasthouden voor topologische quantumcomputing. In dit Vidi-project wordt er een nieuw platform ontwikkeld om de basiselementen te integreren en op te schalen.
Regels van het leven: hoe prooien ontsnappen aan hun grotere, snellere en sterkere belagers
Dr. B.T. (Ben) Martin, Universiteit van Amsterdam
Roofdieren zijn in de regel veel groter, sneller en sterker dan hun prooi maar desondanks blijven de meeste van hun aanvallen zonder succes. Hoe prooien ontsnappen aan hun belagers wordt in dit project onderzocht via innovatieve filmtechnieken, beeldanalyse met behulp van artificiële intelligentie en wiskundige modellen.Toekomstbestendige cryptografische willekeurigheid
Dr. ir. B.J.M. (Bart) Mennink, Radboud Universiteit
De moderne cryptografie is gebouwd op willekeurigheid: willekeurig ogende data wordt gebruikt om, bijvoorbeeld, internetverkeer en telecommunicatie te versleutelen. Aanvallers worden echter alsmaar krachtiger, mede dankzij sterkere nevenkanalen en kwantumcomputers. Dit project zal onderzoeken hoe willekeurig ogende data op toekomstbestendige wijze kan worden gegenereerd.
Vet lastig: Waarom stress je richting junk food trekt
Dr. F.J. (Frank) Meye, UMCU
Stress maakt junk food aantrekkelijker en stelt onze zelfcontrole op de proef. Dit project onderzoekt hoe stress specifieke hersendelen beïnvloedt met roekeloze overconsumptie tot gevolg, en onderzoekt hoe dit ten goede te keren is door gerichte manipulatie van hersenactiviteit.Quantum cutting sunlight with Yb3+-doped perovskite
Dr. F.T. (Freddy) Rabouw, Universiteit Utrecht
Blauw en ultraviolet zonlicht bevatten veel energie. Bestaande technologieën die energie uit zonlicht winnen, maken hiervan slechts inefficiënt gebruik. “Quantumknippen”, het omvormen van blauw en
ultraviolet tot infrarood licht, kan hierin verandering brengen. Dit project gaat strategieën ontwikkelen voor efficiënter quantumknippen, wat zal leiden tot nieuwe technologieën voor duurzame energievoorziening.Invarianten van Rank-Metrische Codes en Matrixcompleteringen over GF(q) – Een Combinatorische Benadering
Dr. A. (Alberto) Ravagnani, TU/e
In de context van communicatienetwerken zijn rank-metrische codes wiskundige objecten die transmissiefouten corrigeren en de betrouwbaarheid van de communicatie verbeteren. In dit project ontwikkelen we nieuwe methoden van combinatorische aard om de eigenschappen van codes te onderzoeken, met het doel om fundamentele problemen over hun wiskundige structuur op te lossen.
Het belang van metabolisme in (kanker)stamcellen
Dr. M.J. (Maria) Rodriguez Colman, UMCU
Het metabolisme bepaalt hoe voedingsstoffen worden omgezet in energie en bouwstenen die onze cellen onderhouden. Stamcellen delen en differentiëren om de integriteit en functie van weefsels te behouden. Deze studie beoogt het begrijpen van hoe het metabolisme de functie van stamcellen reguleert in gezond en ziek darmweefsel, voornamelijk in kanker.
Extreme riffen als natuurlijke bootcamps om de overleving van koraalriffen in de toekomst te verbeteren
Dr. V. (Verena) Schoepf, Universiteit van Amsterdam
Koraalriffen zijn oases van biodiversiteit en een bron van levensonderhoud voor miljoenen mensen. Maar ze worden bedreigt door de klimaatverandering. Dit project onderzoekt of en hoe frequente blootstelling aan heet, zuur en zuurstofarm zeewater koralen zou kunnen helpen om zich aan te passen en te overleven in de toekomst.
Genetisch gereedschap uit bacteriën met een veiligheidsslot
Dr. R.H.J. (Raymond) Staals, Wageningen University
De CRISPR-Cas technologie om DNA aan te passen heeft de afgelopen jaren een spectaculaire ontwikkeling doorgemaakt. In dit project gaan we op zoek naar ontbrekende onderdelen van het CRISPR-Cas systeem, die we als veilig gereedschap kunnen gebruiken om nieuwe toepassingen te ontwikkelen voor diagnostische en medische doeleinden.
Stille spiegels om ons universum te ontdekken
Dr. J. (Jessica) Steinlechner (v), Maastricht University
Zwaartekrachtgolf-detectoren lijken op telescopen, maar worden gebruikt om donkere objecten zoals zwarte gaten te bekijken in plaats van bijvoorbeeld sterren. Warmte trillingen van de detectorspiegels verbergen de signalen die we willen zien. Ik zal nieuwe coatings ontwikkelen om deze trillingen te verminderen, zodat we spannende nieuwe ontdekkingen kunnen doen.
Projecttitel: Alle goede dingen komen in drieën, ook gravitatiegolven.
Dr. S. (Silvia) Toonen, Universiteit van Amsterdam
De eerste directe waarneming van gravitatiegolven in 2015 was een wetenschappelijke revolutie. Sindsdien zijn er tientallen waarnemingen geweest, en wetenschappers verwachten honderden waar te nemen in de aankomende jaren. De oorsprong van deze gravitatiegolven wordt hevig bediscussieerd. Hier zullen wij nieuwe veelvoorkomende evolutiepaden onderzoeken voor systemen met meerdere sterren.
e-MAPS (exploring Magnetism on the planetary scale)
Dr. H.K. (Harish) Vedantham, ASTRON
Door het magnetisch veld van de Aarde worden geladen deeltjes versneld, wat resulteert in radiogolven als ook het Noorderlicht. In dit project gaan we onderzoeken of zulke radiogolven ook te detecteren zijn rond planeten buiten ons zonnestelsel en daarmee de vraag beantwoorden wat de magnetische veldsterkte van planeten bepaald.Nieuwe Spookdeeltjes met Grote Gevolgen
Dr. J. (Jordy) de Vries, Universiteit van Amsterdam
Wetenschappers hebben nog altijd veel vragen over de materie in ons universum. Het is onbekend wat donkere materie is, waar antideeltjes gebleven zijn, of hoe neutrino’s aan hun massa komen. In dit onderzoek wordt bepaald of nieuwe neutrino’s deze mysteries kunnen oplossen en hoe hun bestaan experimenteel aangetoond kan worden.
A shared responsibility to decarbonize land use: Modelling emissions of commodities, companies and countries
Dr. B. (Birka) Wicke, Universiteit Utrecht
Complexe productketens van producent tot consument leiden tot gedeelde verantwoordelijkheid bij het reduceren van de broeikasgasemissies, zeker bij emissies van landgebruik. Dit project ontwikkelt nieuwe benaderingen om hiermee om te gaan door de betrokkenheid van relevante actoren voor emissies en reductie strategieën te identificeren, kwantificeren en te relateren aan beleidsimplementatie. -
Sociale en geesteswetenschappen (SGW)
Taalontwikkeling na hersentumoren bij kinderen
Dr V. M. C. de Aguiar (v) - Rijksuniversiteit Groningen
Bij kinderen met hersentumoren kunnen cognitieve stoornissen optreden als gevolg van de tumor of van noodzakelijke medische interventies na de operatie. De onderzoekers bestuderen de taalvaardigheid van deze kinderen in relatie tot de gevolgde behandeling, die alleen uit chirurgie kan bestaan of een combinatie van chirurgie, chemotherapie en protonenbestraling.
Bestaanszekerheid improviseren in stedelijk West-Europa
Dr. M.A. van den Berg (v) - Universiteit van Amsterdam, AISSR
Al voor de coronapandemie moesten veel Europeanen leren omgaan met vergaande onzekerheden in werk, zorg en toegang tot infrastructuur. Dit onderzoek gaat over hoe West-Europese stedelingen in Rotterdam en Dublin nieuwe vormen van bestaanszekerheid improviseren, bijvoorbeeld door combinaties van banen of informele hulp met het zorgen voor kinderen.
Klimaatverandering en mobiliteit in grensgebieden
Dr. I.J.C. Boas (v) - Universiteit Wageningen
Wat is de relatie tussen klimaatverandering en internationale migratie? Dit project onderzoekt deze vraag door middel van vier casussen van grensoverschrijdende mobiliteit van mensen in door klimaatverandering getroffen regio’s. De casuïstiek duidt hoe deze relatie historisch, sociaaleconomisch en politiek wordt vormgegeven.
De economische implicaties van de voorspelbaarheid van lange-termijn rendementen
Associate Professor M.F. Boons (m) – Universiteit Tilburg
In tegenstelling tot bestaand onderzoek dat veelal kijkt naar de korte termijn, analyseert de onderzoeker welke factoren variaties in lange-termijn rendementen van aandelen en obligaties verklaren. Lange-termijn rendementen bepalen de financieringskosten van bedrijven, welke de investeringen doen die uiteindelijk zorgen voor economische groei op de lange termijn.
Land Grabbing en Nederlandse expansie (16e-18e eeuw)
Dr. P. Brandon (m) - Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis
Land Grabbing is een urgent wereldwijd probleem met diepe historische wortels. Dit project laat zien hoe de marktgerichte vroegmoderne Nederlandse staat grootschalige landonteigening toepaste als commerciële strategie binnen én buiten Europa. Het Nederlandse voorbeeld geeft zicht op de samenhang tussen geweld en markt in de ontwikkeling van agrarisch kapitalisme.
De kracht van levenslange ervaring: de rol van kennis bij informatieverwerking in het oudere brein
Dr. L. Geerligs (v) - Radboud Universiteit
Bij veroudering denken we vaak aan achteruitgang. Maar naarmate we ouder worden vergaren we immense hoeveelheden kennis en ervaring. De onderzoekers bekijken hoe ons brein gebruikt maakt van deze toegenomen kennis in levensechte situaties en ons in staat stelt om tot op hoge leeftijd goed te blijven functioneren.
Humor in de rechtbank
Dr A. Godioli (m)- Rijksuniversiteit Groningen
Het is lastig om de juridische grenzen van vrijheid van meningsuiting te definiëren—vooral als het om humor gaat. Vaak benaderen nationale en internationale rechtbanken aanstootgevende humor inconsistent. Dit project beoogt, voortbouwend op inzichten vanuit humorstudies en literatuurtheorie, de behandeling van humor in de regulering van vrije meningsuiting te verbeteren.
Geen data overboord
Dr. S. Jak (v) - Universiteit van Amsterdam
In dit project worden nieuwe methoden ontwikkeld die er voor zorgen dat alle beschikbare relevante data geanalyseerd kunnen worden in meta-analytische structural equation modellen. Met de nieuwe methoden kunnen meer verschillende soorten onderzoeksvragen beantwoord worden. Dit zal leiden tot betere review studies om beleidsbeslissingen op te baseren.
Uw geheugen kan kostbaar zijn
Dr. P. Jiao (v)- Universiteit Maastricht
Denkt u bij het nemen van financiële beslissingen aan uw investeringsportefeuille, recente beleidswijzigingen of het financiële nieuws? Hoewel we er vaak op terugvallen, is ons geheugen geen betrouwbare bron van informatie. Dit project onderzoekt hoe ons zelfbeeld ons geheugen vervormt en zo tot slechtere financiële beslissingen leidt.
The EU fundamental right to ‘freedom of the arts and sciences’: exploring the limits on the commercialisation of academia
Dr. V. Kosta (v), Universiteit Leiden, Europa Instituut
Universiteiten opereren steeds vaker als ondernemingen die concurreren op de markt, worden bestuurd als bedrijven en worden verondersteld politiek-economische belangen te dienen. De Covid-19-crisis kan dit versterken. Dit project bepaalt de inhoud van het EU-grondrecht ‘De vrijheid van kunsten en wetenschappen’ om de rechtmatigheid van deze ontwikkeling te testen.
Gemeenschappelijke instituties, gespleten identiteit?
Dr. T. Kuhn (v) - Universiteit van Amsterdam
Temidden van Brexit en toenemend populisme is collectieve identiteit een grote zorg voor Europese beleidsmakers. Terwijl sommige wetenschappers verwachten dat Europese integratie leidt tot een gemeenschappelijke identiteit, beweren anderen dat collectieve identiteit verdere Europese integratie beperkt. Dit project bestudeert de dynamische relatie tussen institutionele opbouw en identiteitsverandering in de EU.
Wanneer behandeling voor mentale gezondheidsproblemen (niet) werkt
Dr. P.H.O. Leijten (v)- Universiteit van Amsterdam
Hoe kunnen we de kans op succesvolle behandeling van mentale gezondheidsproblemen vergroten? Door behandeling te richten op factoren die voor een individu relevant, veranderbaar en aanvaardbaar zijn. Dit project brengt individuele risico- en veranderprofielen in kaart en ontwikkelt een model om behandeling op basis van deze profielen te personaliseren.
Commandantenpolitiek: samenwerking en concurrentie in burgeroorlogen
Dr. R.A.A. Malejacq (m), Centrum voor Internationaal Conflict Analyse and Management (CICAM)
De meeste hedendaagse burgeroorlogen worden uitgevochten in “zwakke staten” zoals Somalië en Afghanistan. In deze oorlogen, waarin meerdere gewapende groepen tegelijkertijd opereren, wisselen lokale commandanten van rebellen- naar regeringingszijde (en vice versa), en vormen en verbreken ze voortdurend allianties. Dit project poogt te begrijpen waarom ze dat doen.
Heterogeniteit in extreme risico’s
Dr. A. Opschoor (m), Vrije Universiteit Amsterdam
Onzekerheden zoals covid19 of Brexit hebben mogelijk verschillende effecten op landen en industrieën. Veel huidige modellen zijn niet in staat deze heterogeniteit goed te beschrijven. Dit onderzoek ontwikkelt nieuwe modellen met meer heterogeniteit in risicoreacties en onderzoekt de mate van differentiatie in robuustheid van verschillende landen en industrieën in Europa.
Hoe het woordenboek in ons brein werkt
Dr. V. Piai (v), Radboud Universiteit en RadboudUMC
De onderzoekers zullen bekijken hoe we woorden opzoeken in onze hersenen. In hoeverre is dit hetzelfde als het opzoeken van andere informatie, bijvoorbeeld over persoonlijke gebeurtenissen? Ze onderzoeken ook hoe ons brein-woordenboek zich aan kan passen na een beschadiging in de hersenen door een beroerte of een tumor.
Tijdsgebruik en -beleving in laat-antiek Egypte
Dr. S.M.J. Remijsen (v), Universiteit van Amsterdam
Historici en specialisten in oude talen onderzoeken hoe mensen in het oude Egypte tijd gebruikten en beleefden in hun dagelijks leven. Ze willen begrijpen hoe men omging met diepgaande veranderingen in de maatschappij tussen 250 en 750 n.Chr. (zoals Christianisering of de Arabische verovering) en de hieruit resulterende sociale spanningen.
Radicale Activering: Dreigingen, Emoties, en de Psychologische Fundamenten van de Steun voor Populistisch Radicaal Rechts
Dr. M. Rooduijn (m) - Universiteit van Amsterdam
De steun voor populistisch radicaal rechtse (PRR) partijen is geworteld in persoonlijkheidskenmerken. Maar hoe kan iets dat nauwelijks verandert (persoonlijkheid) iets verklaren dat voortdurend aan verandering onderhevig is (steun voor de PRR)? Dit project combineert verschillende innovatieve benaderingen en methoden en onderzoekt hoe dreigingen en emoties de persoonlijkheid-PRR-connectie activeren.
Het antwoord op de nood om latente processen te vergelijken: Cluster-gebaseerde methoden voor valide vergelijkingen van structural equation modellen
Dr. K. De Roover (v) – Universiteit Tilburg
Psychologen onderzoeken vaak relaties/processen tussen niet-observeerbare (latente) variabelen over vele groepen/individuen. Ik introduceer mixture-gebaseerde structural equation modellen die groepen (voor multigroup data) of subjecten (voor multisubject longitudinale data) met gemeenschappelijke latente processen vatten met group-/subject-clusters. Om validiteit te waarborgen, gebruiken ze deels groep-/subject-specifieke modellen voor de meting van latente variabelen.
Ongelijkheid in gezondheid: Staatsvorming en de impact op het menselijk lichaam
Dr. S.A. Schrader (v), Faculteit der Archeologie, Universiteit Leiden
Sociale ongelijkheid heeft een directe weerslag op gezondheid in de moderne wereld. Dit project onderzoekt gezondheidsverschillen aan de hand van menselijke skeletresten in de oude Kushite-cultuur (2.500-1.500 BCE). We bestuderen de impact van staatsvorming om zo een beter beeld te krijgen van ongelijkheid en de invloed hiervan op gezondheid.
De ontdekking van Europa in de literatuur van de renaissance
Dr. L.J. Stelling (v), ICON
Bestaat er zoiets als Europese identiteit? In de renaissance was verscheidenheid in taal en religie niet alleen polariserend maar ook verbindend. Steden waren de centra waarin deze verbindingen plaatsvonden. Dit project onderzoekt hoe literaire bestsellers uit de renaissance deze verbindingsprocessen verbeeldden en bijdroegen aan ideeën van Europa als diverse gemeenschap.
Kans en Kindertal
Dr. G. Stulp (m) - Rijksuniversiteit Groningen
Wanneer en hoeveel kinderen geboren worden is moeilijk te voorspellen. Modellen op basis van kansen van bevruchting én machinaal leren kunnen helpen om betere voorspellingen te maken. Bevindingen kunnen familiebeleid informeren en daarmee ongewenste kinderloosheid en de afhankelijkheid van medisch geassisteerde reproductie verminderen.
Filosofen op de vlucht: Euro-Amerikaanse migratie en de ontwikkeling van de naoorlogse wijsbegeerte
Dr. A. A. Verhaegh (m) – Universiteit Tilburg
In de jaren ’30 vluchtte een kleine groep Europese filosofen naar de Verenigde Staten. Na de Tweede Wereldoorlog hadden deze denkers een enorme invloed op het Amerikaanse en Europese intellectuele klimaat. Dit project beschrijft en verklaart hun invloed door middel van diepgravend archiefonderzoek en een computationele analyse van duizenden publicaties.
Aandachtige ambtenaren? Hoe topambtenaren maatschappelijke uitdagingen prioriteren, problemen definiëren, en oplossingen genereren
Dr. J. van der Voet (m) - Universiteit Leiden
Topambtenaren opereren in een overvloed van informatie en onduidelijke politieke doelstellingen. Hoe zij hun aandacht verdelen bepaalt of en hoe de overheid reageert op maatschappelijke uitdagingen. Dit project onderzoekt (1) welke uitdagingen topambtenaren prioriteren, (2) hoe zij tot probleemdefinities komen, en (3) hoe zij beleidsoplossingen genereren.
-
Toegepaste en technische wetenschappen (TTW)
Hoe paddenstoelen gevoed worden
Dr. R. Bleichrodt (m), Faculteit Bètawetenschappen, Departement Biologie, Groep Microbiologie, Universiteit Utrecht
Paddenstoelen zijn een duurzaam alternatief voor vleesconsumptie. Ik heb een link gevonden tussen de architectuur van het schimmelnetwerk dat de paddenstoelen voedt en de opbrengst aan paddenstoelen. Ik ga onderzoeken welke netwerkarchitectuur optimaal voedingstoffen naar de paddenstoelen transporteert en hoe dit wordt geregeld. Dit zal moeten leiden tot hogere opbrengst.
Living on the edge
Dr. Ir. B.W. Borsje (m), Faculty of Engineering Technology, Water Engineering & Management, Marine and Fluvial Systems, Universiteit Twente
Door gebruik te maken van kwelders bij onze dijken, kunnen we de kuststrook klimaatbestendig maken. Deze kwelders kunnen meegroeien met de stijgende zeespiegel en remmen tevens golven af. Door de dynamiek en sterkte van deze systemen te kennen onder extreme weersomstandigheden kunnen we wereldwijd een levende dijk gaan bouwen.
Borstvoeding: meten wat baby’s drinken
Dr.ir. N. Bosschaart (v), Faculty of Science and Technology, Biomedical Sciences, Biomedical Photonic Imaging, Universiteit Twente
Borstvoeding biedt unieke voordelen voor moeder en kind, maar verloopt lang niet altijd probleemloos. Een nauwkeurige bepaling van de moedermelkinname door het kind is vaak gewenst, maar objectieve meetmethoden ontbreken. In dit project ontwikkelen we nieuwe methoden om de melkstroom en ‐samenstelling van moeder naar kind te kwantificeren.
Instantane optimalisatie van bestralingsbehandelingen voor kankerpatiënten
Dr. Ir. S. Breedveld (m) , Department of Radiotherapy, unit Medical Physics, Erasmus MC
Het opzetten van een bestralingsbehandeling is een ingewikkeld en tijdrovend proces. Dit project gaat onderzoeken hoe het voorwerk “instantaan” gedaan kan worden. Dit maakt het mogelijk om de bestralingsbehandeling verregaand te personaliseren en dus te verbeteren, kan de wachttijden verkorten, en draagt bij aan vermindering van kosten voor de gezondheidszorg.
De spier kwaliteit index: versimpeling van multidimensionale kwantitatieve MRI
Dr. ir. M. Froeling (m), group Imaging Division, UMC Utrecht
Met dit project wordt er een link gelegd tussen kwantitatieve MRI-metingen van spieren en spierfunctie. Dit zal leiden tot een betere evaluatie van ziekteprogressie en therapie in spier ziekten.
Beoordeel de veiligheid van de bruggen vanuit de ruimte
Dr. G. Giardina (v), Faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen Afdeling Geoscience & Engineering, Technische Universiteit Delft
Veel bruggen, over de hele wereld, dreigen in te storten vanwege hun ouderdom en de gevolgen van klimaatverandering. Ik zal satellietgegevens gebruiken om automatisch de veiligheid van bruggen op landelijke schaal te controleren zodat besloten kan worden welke bruggen onmiddellijk gerepareerd moeten worden.
Hyperrealistische robotsystemen voor maximaal herstel na beroerte
Dr. L. Marchal-Crespo (v), Faculteit Werktuigbouwkunde, Maritieme Techniek & Technische Materiaalwetenschappen, Afdeling Cognitive Robotics, Technische Universiteit Delft
Robot-revalidatie is veelbelovend, maar nog steeds kunstmatig en daardoor ineffectief: abstracte taakomgevingen beperken beroerte-patiënten in het herkrijgen van functionele bewegingen. Ik zal de processen blootleggen die individueel herstel maximaliseren, en die inzichten verwerken in een hyperrealistisch robot-revalidatiesysteem dat patiënten gepersonaliseerd laat interacteren met tastbare virtuele objecten.
Spectro-Dynamic MRI
Dr. A. Sbrizzi (m), Group Computational Imaging, Division Imaging and Oncology, UMC Utrecht
Ik zal een nieuw acquisitie- en reconstructieparadigma voor MRI ontwikkelen dat het mogelijk maakt om de beweging van menselijke organen te karakteriseren met hoge resolutie in 3D-ruimte en tijd. Mogelijke klinische toepassingen zijn onder meer betere onderzoeken van het bewegingsapparaat en diagnose en behandeling van hart- en vaatziekten.
Beschermen van drinkwater voorzieningen
Dr. N.B. Sutton (v), Milieutechnologie, Wageningen Universiteit & Research
Drinkwater in Nederland wordt gewonnen uit schoon grondwater. Maar grondwaterkwaliteit wordt bedreigd door microverontreinigingen zoals pesticiden en medicijnresten. Dit onderzoek is er op gericht om natuurlijke micro-organismen in grondwater te gebruiken om microverontreinigingen af te breken. Dit helpt om onze drinkwatervoorzieningen op een duurzame wijze te beschermen.
Hersengolven op ultrageluid
Dr. L Verhagen (m), Donders Instituut, Radboud Universiteit
Hersenaandoeningen treffen één op de vier mensen. Het is een langgekoesterde droom om de hersenen veilig en met precisie te stimuleren, zonder operatie. Dit kan sinds kort met gebundeld ultrasoon geluid. In dit project pionieren de onderzoekers deze techniek voor een compleet nieuwe en non-invasieve behandeling voor Parkinsonpatiënten.
-
Gezondheidsonderzoek en zorginnovatie (ZonMw)
Langer gezond: schadelijke cellen opruimen
Prof. dr. M. (Marco) Demaria (m), UMCG
Veroudering is het langzaam maar gestaag verslechteren van fysiologische parameters. Een belangrijke oorzaak van veroudering en het ontstaan van leeftijd-afhankelijk ziekten is de ophoping van oude – 'senescente' – cellen. Dit onderzoek wil de kenmerken van oude cellen identificeren en deze kenmerken inzetten voor de ontwikkeling van anti-verouderingsinterventies.
De invloed van stress op de ziekte van Parkinson
Dr. C. (Rick) Helmich (m), Radboudumc
Ik wil begrijpen waarom Parkinson patiënten erg gevoelig zijn voor stress, of stress hun ziektebeloop versnelt, en of een interventie dit kan verminderen. Met hersenscans ga ik onderzoeken wat het effect is van een stressor (corona-pandemie) en een stress-reducerende interventie (mindfulness) op ziektebeloop en hersenfunctie bij de ziekte van Parkinson.
Alfastralers: een nieuwe behandelmethode voor therapie resistente kankercellen
Dr. S. (Sandra) Heskamp (v), Radboudumc
Immunotherapie is zeer effectief bij bepaalde vormen van kanker. Er zijn echter ook heel veel tumoren resistent tegen deze behandeling. De onderzoekster ontwikkelt een nieuwe methode om deze resistente kankercellen effectiever te behandelen met behulp van alfastralers. In combinatie met immunotherapie kan dit leiden tot een betere overleving van kankerpatiënten.
Uitgebreid beschermd tegen dementie
Dr. H. (Henne) Holstege (v), Amsterdam UMC, locatie VUmc
Herhalingen in de DNA-code kunnen de kans om Alzheimer te krijgen verhogen. We vergelijken herhalingen in de DNA-code van Alzheimerpatiënten en gezonde honderdplussers om te achterhalen welke herhalingen gevaarlijk zijn. Hiermee kunnen we individuele genomen gebruiken om te voorspellen wie er behandeld moet worden om hersenschade te voorkomen.
Immuuntherapie respons bij triple negatieve borstkanker onder het vergrootglas
Dr. M.K. (Marleen) Kok (v), Netherlands Cancer Institute
Een kleine groep triple negatieve borstkanker (TNBC) patiënten heeft duidelijk baat bij immuuntherapie middels immuun checkpoint remmers. Dit project richt zich op het identificeren van deze TNBC patiënten die succesvol met deze immuuntherapie kunnen worden behandeld en het vinden van nieuwe vormen van immuuntherapie voor TNBC.
Het vaatstelsel in kaart brengen voor nieuwe behandelingen tegen nierfalen
Dr. R.J.T. (Rafael) Kramann (m), Erasmus MC
Veranderingen in niervasculatuur en omliggende cellen zijn de belangrijkste oorzaken van chronische nierziekte. Met behulp van nieuwe genoom technologieën zullen onderzoekers complexe interacties en processen in dit compartiment ontrafelen om nieuwe medicijndoelwitten identificeren, met als einddoel therapieën te ontwikkelen voor patiënten die aan een nierziekte lijden.
AI bouwt bruggen voor prostaatkankerpatiënten
Dr. ir. G.J.S. (Geert) Litjens (m), Radboudumc
De zorg voor prostaatkankerpatiënten kan verbeterd worden door bruggen te bouwen tussen medische disciplines. Ik ga kunstmatige intelligentie inzetten om radiologie en pathologie te integreren. Hierdoor kunnen we eindelijk begrijpen hoe het gedrag van de ziekte in de patiënt beïnvloed wordt door hoe het er onder de microscoop uit ziet.
Man-vrouw verschillen bij hartziekten verklaard
Dr. S.A.E. (Sanne) Peters (v), UMC Utrecht
Er zijn duidelijke verschillen tussen mannen en vrouwen op het gebied van coronaire hartziekten. Waardoor die verschillen komen is onduidelijk en dat belemmert de vertaling naar de klinische praktijk. Onderzoekers gaan met slimme statistische methoden op zoek naar verklaringen voor de man-vrouw verschillen bij hartziekten.
Malaria parasieten over de tolweg
Dr. M. (Meta) Roestenberg (v), Leiden University Medical Center
Een goed werkend malariavaccin is hard nodig. Genetisch verzwakte malaria parasieten kunnen geen ziekte veroorzaken en zijn daarom heel geschikt om het immuunsysteem te trainen. Om van genetisch verzwakte malaria parasieten heel krachtige vaccins te maken, gaan de onderzoekers er voor zorgen dat de vaccin-parasiet nog beter herkend wordt.
Graven onder de oppervlakte – chroniciteit van reumatoïde artritis begrijpen
Dr. H.U. (Ulrich) Scherer (m), Leiden University Medical Center
Reumatoïde artritis is een chronische auto-immuunziekte die opvlamt als de behandeling stopt. Onderzoekers hebben ontdekt dat, ondanks behandeling, specifieke afweercellen in patiënten aanhoudend actief blijven. Onderzoekers zullen single cel technologie gebruiken om deze immunologische ziekteactiviteit te begrijpen, de cellen tot rust te brengen en zo chroniciteit van ziekte te doorbreken.
Het instortende brein bij MS: Netwerken gebruiken om klinische achteruitgang te voorspellen
Dr. M.M. (Menno) Schoonheim (m), Amsterdam UMC
Multiple sclerose (MS) is een complexe neurologische aandoening, waarbij de meeste mensen motorisch en cognitief aangedaan worden. In dit project wil ik deze achteruitgang begrijpen en voorspellen door te bestuderen hoe schade zich verspreid door het hersennetwerk. Ook zal ik deze nieuwste inzichten direct naar de klinische praktijk brengen.
Darmkanker: wanneer goed verandert in slecht
Dr. H.J.G. (Hugo) Snippert (m), UMC Utrecht
Patiënten met vroeg ontdekte darmkanker hebben minder invasieve behandelingen nodig die vaak curatief zijn. Echter, sommige van deze patiënten ontwikkelen dan al levensbedreigende uitzaaiingen. Hoe ontstaan deze vroeg uitzaaiende darmkankers? Beter begrip, herkenning en risico-inschatting op vroege uitzaaiing zorgt dat we iedere patiënt beter op maat kunnen behandelen.
Hoe ontspoort het geheugen in de T cellen van ons afweersysteem?
Dr. R. (Ralph) Stadhouders (m), Erasmus MC
T cellen gebruiken hun geheugen om snel bacteriën en virussen, maar ook tumorcellen te vernietigen. Bij ziekten als astma en kanker functioneren deze geheugencellen niet goed meer. De onderzoekers gaan met een moleculair vergrootglas op zoek naar de oorzaak van dit ontspoorde geheugen om nieuwe aanknopingspunten voor therapieën te vinden.
Vitamine G: Groene zorgboerderijen als omgeving om het welzijn van verpleeghuisbewoners te verbeteren
Prof. dr. H. (Hilde) Verbeek (v), Maastricht University
De omgeving vormt ons gedrag, maar hoe werkt dat voor verpleeghuisbewoners met dementie? Zorgboerderijen bieden een radicaal andere omgeving en lijken hiermee het dagelijks leven van bewoners te veranderen. De onderzoekers bestuderen het functioneren en welzijn van bewoners in zorgboerderijen en reguliere verpleeghuiszorg om effectieve omgevingselementen te identificeren.
Transfusie-gerelateerde acute longschade – een adembenemend syndroom
Dr. A.P.J. (Alexander) Vlaar (m), Amsterdam UMC
Bloedtransfusie is bedoeld om levens te redden, niet om ernstige schade te veroorzaken. De belangrijkste bijwerking is acute benauwdheid na een bloedtransfusie. Wetenschappers willen in dit Vidi-project een antwoord vinden hoe en waarom dit komt. Op basis van deze resultaten kunnen nieuwe strategieën ontwikkeld worden om bloedtransfusies veiliger te maken.