Ecologie & Noordzee

Het Nationale Wetenschapsagenda thematische programma Ecologie & Noordzee is gericht op de interactie tussen ecologie en de fysieke aspecten van windparken op het Nederlandse deel van de Noordzee. Via nieuwe inzichten in zowel negatieve als positieve effecten van interactie tussen ecologie en windparken op zee dragen de onderzoeksprojecten bij aan innovaties en gefundeerd beleid voor de verdere ontwikkeling en opschaling van windenergie op zee. De consortia werken inter- en transdisciplinair met betrokkenheid van de gehele kennisketen.

  • Doel en doelstellingen

    Het doel van het programma Ecologie en Noordzee is om binnen deze context ketenbreed kennis te ontwikkelen over de specifieke interactie tussen ecologie en de fysieke aspecten van windmolens en -parken en een handelingsperspectief te bieden voor beleid, implementatie en praktijk. Het programma richt zich op cruciale wisselwerkingen en mogelijke knelpunten zoals interacties tussen windturbines en vogels of vleermuizen en effecten op de draagkracht van het ecosysteem. Het bieden van hard substraat en bodemrust zijn voorbeelden van wisselwerkingen die ecologische kansen bieden.

    Interactie tussen ecologie en offshore windenergie

    De Noordzee wordt voor veel verschillende functies gebruikt zoals visserij, maritiem transport, waterzuivering, winning van olie, gas en zand, natuur en recreatie. Daar komt de functie als energieleverancier bij. De toenemende schaalgrootte van energieproductie op zee zet extra druk op de balans tussen de verschillende functies. Om de voorziene opschaling van windenergie op zee zo duurzaam mogelijk te maken dienen negatieve ecologische effecten voorkomen, dan wel gemitigeerd te worden. Ook kunnen kansen worden benut om de ecologie te versterken of om ecologie in te zetten ten bate van andere ecosysteemdiensten op zee.

  • Budget en doorlooptijd

    Het budget van deze call for proposals bedraagt 2.860.000 euro.

  • Projecten

    Effects of windfarms on the marine ecosystem, and implications for governance

    Hoofdaanvrager: dr. ir. J. (Johan) van der Molen (NIOZ - Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee - Coastal Systems)

    Consortiumpartners: Deltares/Delft University of Technology, Wageningen University and Research (WUR), Neptune Energy Netherlands b.v., Royal Belgian Institute of Natural Sciences (RBINS)

    De toekomstige windparken op de Noordzee, noodzakelijk voor onze energievoorziening, kunnen water, waterplanten en zeeleven beïnvloeden. We weten niet genoeg over zulke processen om deze windparken duurzaam te kunnen plannen. Wij gebruiken waarnemingen van duikers, satellietgegevens en computermodellen om regelgeving en planning voor de energietransitie te verbeteren.


    Acoustic ecology of pelagic fish communities (APELAFICO): a study into the effects of construction and operation of wind farms

    Hoofdaanvrager: dr. H.W. (Hans) Slabbekoorn (Universiteit Leiden, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen)

    Consortiumpartners: Pelagic Freezer‐Trawler Association (PFA), Institute of Marine Research (IMR, Norway), Flanders Marine Institute (VLIZ), JASCO (Germany), Royal Belgian Institute of Natural Sciences (RBINS), Otary (Belgium), Wageningen University and Research (WUR), TNO, Van Oord, Vattenfall, Rijkswaterstaat, Stichting de Noordzee, GEMINI, IHC IQIP

    APELAFICO gebruikt sonarbeelden om aanwezigheid en gedrag van pelagische vissen (dus niet langs de kust levende vissen) vast te stellen rondom werkende windmolens en in een gevarenzone bij het heien van palen. We onderzoeken ook reacties op geluiden in bassins en op zee om een akoestische visverjager (Faunaguard) te verbeteren die vis uit die gevarenzones moet verjagen.


    Footprint: effects of offshore wind farms on sediments in the Coastal North Sea

    Hoofdaanvrager: prof. dr. K.E.R. (Karline) Soetaert (NIOZ - Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee, Yerseke) 

    Consortiumpartners: University of Twente, Rijkswaterstaat, Boskalis, Stichting de Noordzee, Royal Belgian Institute of Natural Sciences (RBINS) – SUMO Suspended Matter and Seabed Monitoring and Modelling team en MARECO Marine Ecology and Management team (België)

    Windmolenparken worden vaak gepland in gebieden die het beste omschreven worden als onderwaterzandgolven. Via veldcampagnes en modellen zullen we het effect van windmolens op zandgolven en het functioneren van het sediment onderzoeken. Uiteindelijk willen we beleidsmakers adviseren welke windmolenconfiguraties de minste ecologische impact genereren.

  • Partners

    Bij deze call zijn het Ministerie van Economische Zaken & Klimaat en het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit de initiatiefnemers.

Contact

Dr. Peter Spierenburg
Dr. Peter Spierenburg
Programmamedewerker
NWO-onderdeel
NWO-domein Toegepaste en Technische Wetenschappen (TTW)