Nationale Wetenschapsagenda (NWA)

De Nationale Wetenschapsagenda is tot stand gekomen door een innovatief proces met de inbreng van burgers en wetenschappers. De nationale kennisgemeenschap, verenigd in de Kenniscoalitie, heeft de bijna 12.000 vragen van burgers gebundeld in clustervragen: urgente vraagstukken voor onderzoek en innovatie. Op basis van deze vraagstukken zijn 25 routes gevormd. Dit zijn zelforganiserende netwerken die belangrijke wetenschappelijke, maatschappelijke en economische vraagstukken in de samenleving agenderen en onderzoeken.

De routes spelen een belangrijke rol in de NWA, hun verbindende rol in het NWA-programma zorgt voor vernieuwing van de wetenschappelijke agenda, het betrekken van de hele kennisketen en het bijeen brengen van partijen.

• Overzicht van de NWA-vragen
• Overzicht van de NWA-routes

De Nationale Wetenschapsagenda omvat meerdere activiteiten, die elkaar aanvullen en versterken:

• een wetenschappelijke agenda 'Portfolio, voor onderzoek en innovatie' in 2016 aangeboden door de kenniscoalitie (zie ‘Partners’) en vormgegeven vanuit routes (zie 'Vragen en routes')
• het onderzoeksprogramma, uitgevoerd door NWO, is gericht op wetenschappelijke doorbraken en maatschappelijke impact en bestaat uit vier programmalijnen
• publiekscampagnes  (uitgevoerd binnen programmalijn 4) om wetenschap toegankelijk te maken voor een breed publiek en het vertrouwen in de wetenschap te vergroten

De be­hoefte aan een structurele versterking van de verbinding tussen we­ten­schap en sa­men­­leving wordt breed ge­voeld. Het onderzoek binnen de Nationale Wetenschapsagenda geeft hieraan invulling door het:

• stimuleren van wetenschappelijke doorbraken en maat­schappelijke verandering;
• bevorderen van kennisontwikkeling en -deling via interdisciplinaire en ken­nis­ketenbrede (fundamenteel, toegepast en praktijkgericht onderzoek)  samenwerking;
• proactief betrekken van de samenleving en maat­schappelijke partners bij het formuleren, opzetten en uitvoeren van on­der­zoek.

De dia­loog tussen weten­schap en samenleving wordt verder versterkt door gerichte com­muni­catie- en outreach activiteiten en door het actief betrekken van burgers bij wetenschap en onder­zoek, onder andere door citizen science.

Daarnaast draagt het pro­gramma zorg voor de duur­zaam­heid en vernieuwing van routes en netwerken (zie ‘Vragen en routes’ hierboven).

De NWA-programmacommissie adviseert de raad van bestuur NWO over de opzet, uitvoering en ontwikkeling van het NWA-programma. Haar advisering behelst alle facetten van programmaontwikkeling en monitoring zoals de keuzes van de thema’s in de thematische programmalijn met overheden en de teksten van de calls for proposals. Daarnaast monitort zij bijvoorbeeld het NWA-projectenportfolio op de bijdrage aan de doelen van de NWA.

De leden van de programmacommissie zijn:

Overige commissies en bevoegdheden bij de Nationale Wetenschapsagenda:

• De besluitvormende bevoegdheid voor het gehele NWA-programma ligt bij de raad van bestuur van NWO.
• De leden van de Kenniscoalitie en de rijkskennisinstellingen vormen de adviescommissie van de NWA.
• Een onafhankelijke beoordelingscommissie, ingesteld per call for proposals, adviseert over de prioritering en honorering van vooraanmeldingen en uitgewerkte aanvragen.
• Voor sommige (thematische) programma's is een begeleidingscommissie ingesteld, die de voortgang van de projecten en het programma als geheel monitort. Consortia die zijn gefinancierd binnen Onderzoek op Routes voor Consortia (ORC) hebben daarnaast een adviescommissie.

• Ministerie van OCW: In opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) voert NWO sinds 2018 het onderzoeksprogramma van de Nationale Wetenschapsagenda uit.
• Kenniscoalitie: De Kenniscoalitie bestaat uit de universiteiten (VSNU), hogescholen (VH), universitair medische centra (NFU), KNAW, NWO, VNO-NCW, MKB-Nederland en de instituten voor toegepast onderzoek (TNO/TO2).
  De organisaties die zijn aangesloten bij de Kenniscoalitie stelden samen de Nationale Wetenschapsagenda op. Samen met de rijkskennisinstellingen vormen de leden van de Kenniscoalitie de adviescommissie van de NWA.
• Overheden: Binnen de thematische programmalijn van de NWA worden thematische onderzoeksprogramma’s ontwikkeld met en door overheden.
• Mediapartners: In de publiekscampagne van de NWA wordt met verschillende mediapartners samengewerkt.