Drie projecten toegekend binnen KIC-call Missiegedreven innovatiesystemen in een regionale context: een kennisbasis voor maatschappelijk verdienvermogen

kia_mv_toekenningen

Binnen de KIC-call ‘Missiegedreven innovatiesystemen in een regionale context: een kennisbasis voor maatschappelijk verdienvermogen’ is aan drie projecten financiering toegewezen. Interdisciplinaire consortia van kennisinstellingen, private en publieke partners gaan onderzoek doen naar hoe de werking van missiegedreven innovatiesystemen beter kan worden begrepen, onderbouwd en geoptimaliseerd. De projecten krijgen samen ruim 4,2 miljoen euro toegekend. Maatschappelijke en private partners dragen daarbovenop nog eens 800.000 euro bij aan cofinanciering.

Deze call valt onder de Kennis- en Innovatieagenda (KIA) Maatschappelijk Verdienvermogen (KIA MV) en richt zich op het ontwikkelen van kennis over factoren die het succes van innovatieopschaling en versnelling binnen missiegedreven innovatiesystemen kunnen duiden. Het doel van deze call is kortom, om meer kennis te vergaren en inzicht te krijgen over hoe missiegedreven innovatiesystemen werken. Het onderzoek biedt inzichten in de tussenliggende stappen die nodig zijn om van innovatie naar maatschappelijke impact en verdienvermogen te komen.

Wat is een missiegedreven innovatiesysteem?

Klimaatverandering, cybersecurity, vergrijzing: onze samenleving staat voor grote uitdagingen. Sinds 2020 heeft de rijksoverheid daarom ingezet op een missiegedreven topsectoren- en innovatiebeleid. Missiegedreven innovatie verandert de kijk op de context en de systemen waarbinnen innovatie plaatsvindt. Een missiegedreven innovatiesysteem kan op vele manieren worden ingevuld.

Bijvoorbeeld: een initiatief om voedselverspilling lokaal aan te pakken met lokale landeigenaren, boeren, voedselverwerkers, bedrijven en consumenten door van groenteoverschotten soepen en sauzen te maken die bij een lokale supermarkt worden verkocht. Hier komen maatschappelijke uitdagingen rondom duurzaamheid en toegang tot gezonde voeding samen met verdienvermogen om zo maatschappelijk verdienvermogen te realiseren. Vragen die hierbij opkomen in het kader van de call zijn bijvoorbeeld: welke aspecten spelen een cruciale rol in het succesvol versnellen van deze innovatie? Als er wordt opgeschaald, hoe blijf je aansluiting vinden bij de verschillende betrokken partijen (landeigenaren, boeren, voedselverwerkers, bedrijven en consumenten)? Het uitwerken van deze kwesties vraagt om een combinatie van perspectieven en veranderingen op verschillende lagen en gebieden: technologie, beleid en gedrag.

De toegewezen projecten op alfabetische volgorde van projecttitel zijn:

Fieldlabs@Scale: Opschalen van fieldlabs voor missiegedreven innovatie
Penvoerder: prof. dr. ir. J.J. (Hans) Berends, Vrije Universiteit van Amsterdam

Binnen een fieldlab experimenteren kennisinstellingen, bedrijven en andere regionale organisaties met nieuwe oplossingsrichtingen voor maatschappelijke problemen. De innovaties die zo ontwikkeld worden blijken echter vaak moeilijk schaalbaar waardoor de impact op het maatschappelijke verdienvermogen nog moeilijk aan te tonen is. In het Fieldlabs@Scale project doet eeninterdisciplinair consortium onderzoek naar het opschalen van missie-gedreven innovaties door fieldlabs in verschillende domeinen: smart industry, gezondheidszorg, landbouw en infrastructuur. Samen met beleidsmakers, regionale netwerkorganisaties, fieldlabs en hun achterliggende organisaties brengt het project de mechanismen voor het gezamenlijk experimenteren in kaart en ontwikkelt op basis van deze inzichten een instrumentarium en opleidingsprogramma voor fieldlabs.

  • Consortium

    Universiteit Twente, Tilburg University, Technische Universiteit Eindhoven, Vrije Universiteit Amsterdam, Stichting Pioneering, Greenports Nederland, Waterschap Vechtstromen, Philips Electronics Nederland B.V., Brainport Development NV, World Class Maintenance (WCM), Kansen voor West, Provincie Overijssel, NeLL (National E-Health Living Lab), Fidett - Fieldlab Digitalisation Energy Transition Twente, KNVB, Technische Universiteit Delft, Greenports NL, Royal Philips, Aspari, ZoARG, Techport, EFRO/Kansen voor West, Smart Industry Hub Noordwest, TNO

  • Mede-aanvragers

    dr. ir. F. Deken Vrije Universiteit Amsterdam
    prof. dr. ir. L. Volker Universiteit Twente
    prof. dr. H.A. Akkermans Tilburg University
    dr. ir. M.C. van den Berg  Universiteit Twente
    prof. dr. ir. M.L.A.M. Bogers Technische Universiteit Eindhoven
    dr. J. Bonnín Roca  Technische Universiteit Eindhoven
    dr. A. Alexiou Tilburg University

Maatschappelijke Missies mogelijk maken met Ecosystemen voor Ondernemerschap
Penvoerder: prof. dr. F.C. (Erik) Stam, Universiteit Utrecht

Het realiseren van maatschappelijke missies vereist radicale innovaties door ondernemers. Het ESMEE project vergaart inzicht in regionale ecosystemen voor duurzaam ondernemerschap. Met een data-en-dialoog gedreven ecosysteembenadering verbetert ESMEE missiegedreven innovatiesystemen. Dit doet het project aan de hand van wetenschappelijke analyse van de mechanismen van ecosysteemontwikkeling, en de relaties tussen duurzaam ondernemerschap en maatschappelijke missies. Samen met de Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen ontwerpt en ontwikkelt ESMEE een wetenschappelijk gevalideerde diagnose en evaluatie van ecosysteemontwikkeling.

  • Constortium

    De Haagse Hogeschool, Rathenau Instituut - Koninklijke Nederlandse Akademie van de Wetenschappen, Universiteit Utrecht, BOM, OostNL, InnovationQuarter, LIOF, ROM Utrecht Region, NOM, Horizon, Impuls Zeeland, InWest.

  • Mede-aanvragers

    dr. ir. C. De Lille De Haagse Hogeschool (HHS)
    prof. dr. F. Bex Universiteit Utrecht
    dr. F Van Rijnsoever Universiteit Utrecht
    dr. J. Deuten Koninklijke Nederlandse Akademie van de Wetenschappen

Het versterken van maatschappelijk en collectief ondernemerschap voor de transitie naar een inclusieve en duurzame samenleving
Penvoerder: dr. N.S. (Niels) Bosma, Universiteit Utrecht

Sociaal en community-gedreven ondernemers (SCEs) komen met vernieuwende oplossingen voor lokale maatschappelijke problemen. Echter, het opschalen van de impact van SCEs wordt bemoeilijkt door complexiteit, conflicterende belangen en tegenwerking door bestaande, grotere spelers. In dit project werken onderzoekers vanuit verschillende disciplines samen met SCEs en belangrijke stakeholders (het ‘ecosysteem’). Het project komt via gezamenlijke leerprocessen en nieuwe tools tot nieuwe inzichten om impact te versterken en vergroten. Hierbij richt het zich specifiek op de energietransitie en op lokale zorg. Nieuwe inzichten worden vertaald  in concrete acties voor SCEs en stakeholders en het project ontwikkelt een leergang voor en met hen.

  • Consortium

    Erasmus Universiteit Rotterdam, Hogeschool Windesheim, Hogeschool van Amsterdam, Technische Universiteit Eindhoven, Hogeschool Utrecht, Universiteit Utrecht, Hanzehogeschool Groningen, DRK Foundation, Provincie Utrecht, Provincie Groningen, Social Enterpise NL, Impact Noord, Impact 030, KplusV, Gemeente Amsterdam, Gemeente Utrecht, Starters4Communities, NLZE - Nederland Zorgt voor Elkaar, Wongema, Platform31, City Deal Impact Ondernemen, Provincie Noord Brabant, KSON - Dutch Knowledge Network for Social Entrepreneurship, Social Finance Matters

  • Mede-aanvragers

    prof. T De Moor Erasmus Universiteit Rotterdam
    dr. mr. CYD Van Orden Hogeschool Windesheim
    dr. M Hogenstijn Hogeschool van Amsterdam
    prof. CCM Hummels Technische Universiteit Eindhoven
    dr. L De Bell Hogeschool Utrecht
    dr. K Geuijen Universiteit Utrecht
    dr. mr. P Oden Hanzehogeschool Groningen
    dr. S España Cubillo
    dr. S. Akerboom