Maatschappelijk verantwoord innoveren (MVI)

Hoe breng je verantwoorde innovaties tot stand die op een breed draagvlak kunnen rekenen? Hoe maak je betere producten en diensten? Om antwoorden op deze vragen te vinden, ontwikkelde NWO het onderzoeksprogramma Maatschappelijk verantwoord innoveren (NWO-MVI). Het programma brengt in een vroeg stadium maatschappelijke aspecten van innovaties in kaart, zodat hiermee al in het ontwerpproces rekening kan worden gehouden. De aspecten liggen bijvoorbeeld op het vlak van ethiek, recht, sociologie, economie en (gedrags)psychologie.

  • Missie en benadering

    Complexe maatschappelijke uitdagingen, bijvoorbeeld op het gebied van de energietransitie, zijn uitdagingen die vragen om innovaties waarin kennis van het gedrag van mensen, van maatschappelijke processen, van natuur en technologie, op een geïntegreerde wijze wordt ingezet. Bij die maatschappelijke uitdagingen spelen vaak waarden zoals duurzaamheid, gezondheid, veiligheid, democratie, verantwoordelijkheid, rechtvaardigheid en privacy een belangrijke rol. Deze waarden kunnen conflicteren en de uitdaging van het innovatieproces is om oplossingen te bedenken waarin aan alle relevante waarden recht wordt gedaan. Dat maakt die oplossingen maatschappelijk gezien meer aanvaardbaar en voorkomt mislukkingen, of dure aanpassingen achteraf. 

    NWO-MVI onderzoek richt zich op die maatschappelijke uitdagingen en de innovaties die daarvoor nodig zijn. Het brengt de maatschappelijke aspecten van deze (technologische) innovaties vroegtijdig in kaart, zodat hiermee in het ontwerp- en ontwikkelingsproces rekening kan worden gehouden. Het doel van NWO-MVI onderzoek is om innovaties tot stand te brengen die maatschappelijk aanvaardbaar zijn.

    De speerpunten van de NWO-MVI benadering zijn:

    • Proactief ontwerp- en ontwikkelingsperspectief
      Maatschappelijke aspecten en de potentiële impact op stakeholders worden van meet af aan betrokken in het proces van een innovatie. Bijvoorbeeld juridische, ethische / filosofische, economische, sociologische en (gedrags-) psychologische aspecten. 
    • Multidisciplinariteit en geïntegreerde benadering
      Maatschappelijke uitdagingen zijn altijd multidisciplinair. In het onderzoek wordt alfa-, bèta- en gamma- expertise geïntegreerd ingezet voor het realiseren van innovaties die niet alleen een probleem proberen op te lossen maar ook maatschappelijk aanvaardbaar of verantwoord zijn. 
    • Maatschappelijke relevantie en valorisatie 
      Stakeholders worden betrokken bij het onderzoek, met het oog op de toepasbaarheid en implementatie van de onderzoeksresultaten en hun kennis van de praktijk.

    Elk NWO-MVI project heeft een valorisatiepanel, waarin relevante stakeholders zitten. Dat kunnen zijn vertegenwoordigers van overheden, bedrijven, maatschappelijke organisaties en burgers. Het doel hiervan is om beter zicht te krijgen op de praktijk waarin de beoogde innovaties een rol zullen gaan spelen en om betrokkenheid hierbij van deze stakeholders te ontwikkelen.

  • Programmapagina

    Het NWO-MVI onderzoeksprogramma loopt sinds 2008. Het programma bevat een mix van kort- en langer lopende onderzoeksprojecten op uiteenlopende onderwerpen. Deze programmapagina biedt de mogelijkheid om kennis te nemen van de resultaten van de MVI-projecten, video’s te bekijken, verschillende cases te lezen uit de al eerder verschenen nieuwsbrieven , en contact te leggen met MVI-experts uit onderzoeksteams op uiteenlopende terreinen. Daarmee biedt de programmapagina informatie en inspiratie.

  • Organisatie

    NWO-MVI Raad

    De NWO-MVI raad is verantwoordelijk voor de algehele coördinatie en inhoudelijke begeleiding van het platform. De raad ontvangt adviezen van Jong MVI.

    Samenstelling MVI-raad:

    • Prof. dr. Bibi van den Berg, Universiteit Leiden
    • Em. prof. dr. Rietje van Dam - Mieras
    • Prof. dr. Jeroen van den Hoven, TU Delft
    • Dr. Kees Linse (verschillende functies, waaronder: Raad van Toezicht Leids Universitair Medisch Centrum, Raad van Toezicht TNO, Commissie voor de Milieueffectrapportage)
    • Prof. dr. ir. Anthonie Meijers, TU Eindhoven (voorzitter)
    • Prof. dr. Linda Steg, Rijksuniversiteit Groningen
    • Prof. dr. Tsjalling Swierstra, Universiteit Maastricht
    • Prof. dr. ir. Peter-Paul Verbeek, Universiteit Twente
    • Prof. dr. Bas Zwaan, Wageningen University & Research

    Jong MVI

    Jong MVI wordt gevormd door jonge MVI-onderzoekers. Zij adviseren de NWO-MVI raad, delen hun ‘best practices’ met andere onderzoekers en zijn betrokken bij NWO-MVI activiteiten.

    Samenstelling:

    • Dr. Eline M. Bunnik, Erasmus Medisch Centrum
    • Dr. Johanna Höffken, TU Eindhoven
    • Dr. Lotte Krabbenborg, Radboud Universiteit
    • Dr. Wouter Boon, Universiteit Utrecht (voorzitter)
    • Dr. Koen Beumer, Universiteit Utrecht

Thema's